De 'klik-en-sleep'-IQ-test is accurater dan de originele test bij het voorspellen van succes in de echte wereld.
Beeld je in dat je Scrabble speelt zonder dat je de blokjes op je rekje mag verschuiven. Of dat je een gebouw ontwerpt zonder dat je ideeën schetst. Actie ondernemen kan je vaak helpen om beter na te denken en oplossingen te vinden. Maar: veel cognitieve tests die bedoeld zijn om prestaties in de echte wereld te voorspellen, meten alleen wat je in je hoofd kan verwerken.
Een nieuw type IQ-test doet het anders, en hij blijkt schoolprestaties beter te voorspellen dan de originele test waarop hij is gebaseerd. Die vaak gebruikte test is de Raven Advanced Progressive Matrices. Hij toont 3x3-rasters met vormen waarbij er eentje ontbreekt. Je moet voor dat lege hokje de vorm selecteren die het best het algemene patroon vervolledigt. In de nieuwe versie kan je eerst de acht andere vormen herschikken tot een coherent patroon door ze aan te klikken en te verslepen op het computerscherm.
De makers van de nieuwe test gaven een kleine vijfhonderd Nederlandse universiteitsstudenten de oude of de nieuwe test. Hun scores op de originele test correleerden, zoals verwacht, met hun examenscores. Maar bij de klik-en-sleeptest was die correlatie sterker – voor één maat voorspelde de nieuwe test de studieresultaten zelfs dubbel zo goed als de oude.
Terwijl de studenten de test aflegden, monitorden de onderzoekers hun bewegingen. Wie het best scoorde op de test, bleek af en toe veel activiteit te vertonen, met daartussenin pauzes. Succesvolle studenten vormen eerst ideeën, testen die uit en pauzeren daarna om na te denken voor ze iets nieuws uitproberen, denken de onderzoekers. Dat werkt beter dan willekeurig vormen te verslepen tot ze in het patroon passen.
“Op deze manier kan je ‘stomweg’ op een oplossing komen voor moeilijke problemen”, zegt Bruno Bocanegra, psycholoog aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
“Dit onderzoek vormt een grote bijdrage aan dit ontluikende veld”, zegt Gaëlle Vallée-Tourangeau, psycholoog aan Kingston University in het Verenigd Koninkrijk, die eerder vond dat interactie met de fysieke wereld helpt om creatief te denken en statistisch te redeneren. “Het wordt tijd dat we het gedateerde concept van ‘het brein als computer’ verlaten.”
