Oorlog oplossen met psychologie

Tijdens een onderzoek in 2011 legde Israëlisch psycholoog Eran Halperin twee korte teksten voor aan Israëlische en Palestijnse vrijwilligers. De ene tekst ging over de stabiliteit van groepen, de andere over het vermogen van een groep om te veranderen van mening en van gedrag. Geen van de teksten ging specifiek over het Israëlisch-Palestijns conflict, maar de proefpersonen die de tweede tekst lazen, hadden achteraf een positievere houding tegenover de andere partij. Positieve resultaten, maar Halperin had geen idee of zijn methode ook zou werken in de echte wereld.

Workshop ‘het goede zien in de vijand’

Daarom herhaalde hij zijn experiment, maar dan ‘in het veld’. Samen met Britse en Amerikaanse onderzoekers zette hij een proef op poten, waarbij in totaal 508 Israëliërs deelnamen aan een  vijf uur durende workshop. De deelnemers dachten dat het ging om een workshop leidinggeven. In werkelijkheid kregen ze één van de drie experimentele workshops.

De eerste workshop bouwde verder op het eerdere onderzoek van Halperin en leerde de deelnemers dan groepen van mensen kunnen veranderen in de positieve zin, en dat leiders een grote rol spelen bij het stimuleren van die verandering. De tweede workshop leerde de deelnemers dat het belangrijk is om het standpunt van anderen in te nemen wanneer je een groep leidt. Van de standpunt-workshop is eerder bewezen is dat hij bijdraagt aan het oplossen van conflicten en de onderzoekers wilden weten of hun aanpak net zo goed was. De derde workshop leerde de deelnemers om te gaan met stress en was bedoeld als controlebehandeling (vergelijkbaar met een placebo).

Meer hoop

Voor de workshop beantwoordden de deelnemers een vragenlijst, die ze ook vlak na de workshop, twee weken, twee maanden en zes maanden nadien invulden. Aan de hand van de antwoorden concludeerden de onderzoekers dat de workshop die ze zelf ontwierpen, de houding van de deelnemers ten opzichte van de Palestijnen verbeterde, in vergelijking met de stress-workshop. De deelnemers hadden meer goede hoop op een oplossing en waren meer bereid tot toegevingen. Hun methode werkte net zo goed als de reeds bewezen standpunt-workshop en op sommige vlakken zelfs beter: de deelnemers hadden achteraf meer hoop en vertrouwen.