Vrouwen die veel last hebben van premenstruele klachten, hebben ook vaker last van stress en piekergedachten. PMS gaat soms gepaard met een depressie, en dat is wellicht geen toeval.
Ruim zeven van de tien vrouwen ondervinden enige klachten in de dagen vlak voor en nadat hun menstruatie begint. Buikpijn, hoofdpijn, prikkelbaarheid, vermoeidheid, depressieve gevoelens … ze kunnen allemaal de kop opsteken. Verstoren die klachten je dagelijks leven, dan is er sprake van PMS. Drie tot acht procent van de vrouwen zouden zelfs zoveel last hebben dat ze het gevoel hebben elke maand een paar dagen lang een ander persoon te worden. Zij lijden aan PMDD, premenstruele dysfore stoornis. Het is de ernstigste vorm van PMS.
Mitchel Kappen (Universiteit Gent) heeft PMS en symptomen van stemmingsstoornissen zoals depressie onderzocht. 380 Vlaamse en Nederlandse vrouwen vulden een online vragenlijst in die peilde naar symptomen van depressie en angst, en naar symptomen van PMS. 237 van hen vulden nog eens twee keer vragenlijsten in, die nagingen of ze last hadden van stress en piekeren. Dat gebeurde op twee momenten: in het begin van hun menstruatiecyclus en op het einde, vlak voor de menstruatie.
Het wetenschappelijk artikel dat Kappen schreef over de resultaten is nog niet gepeerreviewd – het is dus nog niet gecontroleerd door collega-experts. Maar hij wil die resultaten wel al delen.
Therapie
Hoe meer last van PMS-klachten, hoe hoger de proefpersonen scoorden op depressie, angst, stress en piekeren. Maar: Kappen vond geen verschil tussen de twee testmomenten. De vrouwen met PMS hadden dus niet meer last van stress en piekergedachten tijdens de premenstruele fase. ‘Onze bevindingen bevestigen eerder onderzoek dat vrouwen die PMS hebben, in het algemeen meer stress ervaren, en, los van het moment in hun cyclus, ook emotionele problemen en angst ervaren’, schrijft Kappen in zijn paper.
Bovendien blijkt uit eerder onderzoek dat PMDD en depressie vaak samen voorkomen. ‘Dat doet vermoeden dat stress en piekeren zowel het risico op een depressie als het risico op PMDD verhogen. Stressgevoeligheid zou je gevoeliger kunnen maken voor hormonale wisselingen.’ Die hormonen zouden dan weer impact hebben op hersengebieden als de amygdala (die gelinkt wordt aan angst) en op de hippocampus (gelinkt aan het geheugen), al is het onderzoek daarnaar nog preliminair.
Leren omgaan met stress kan de klachten mogelijk verminderen
Kappen wil in vervolgonderzoek vrouwen langer opvolgen, en het gehalte aan cortisol en serotonine in hun bloed en speeksel meten. Cortisol wordt ook wel eens het stresshormoon genoemd; het koosnaampje van serotonine is het gelukshormoon – het houdt verband met je humeur. In zijn huidig onderzoek gaven vrouwen zelf aan in hoeverre ze last hadden van mentale klachten. ‘In de volgende studie willen we dat objectiever gaan meten.’
Kappen vermoedt dat psychotherapie zou kunnen helpen tegen PMS. Cognitieve gedragstherapie kan je leren omgaan met stress, wat de klachten mogelijk zou kunnen verminderen. ‘Nu wordt aan vrouwen met klachten soms de pil of antidepressiva voorgeschreven, maar cognitieve gedragstherapie zou een alternatief of aanvullende methode kunnen zijn.’
Lees ook: Wanneer menstruatie werk en gezin onmogelijk maakt
Sommige vrouwen hebben voor hun menstruatie zulke zware psychische problemen dat dit hun dagelijks leven hypothekeert. De wetenschap krijgt langzaam zicht op deze ernstige vorm van het premenstrueel syndroom.
