Zowel mensen als muizen onthielden objecten beter. Muizen zelfs 25 dagen langer dan normaal.
Japanse onderzoekers van onder andere de Universiteit van Tokyo bestudeerden de effecten van het stofje histamine op het geheugen. Histamine is een neurotransmitter die een rol speelt bij onder meer onze slaap-waakcyclus. De stof speelt ook een rol bij allergische reacties. Wie bijvoorbeeld jeuk wil onderdrukken kan antihistamine slikken. Omdat deze antihistaminica ook het geheugen kunnen verstoren, onderzochten de wetenschapper wat er zou gebeuren als er extra histamine in het brein aanwezig is.
Zo’n veertig twintigers namen deel aan het onderzoek. Ze bekeken objecten en moesten een paar dagen later een geheugentest afleggen. Die bestond uit afbeeldingen van dezelfde objecten, verglijkbare objecten en objecten die ze nog niet hadden gezien. De proefpersonen gaven aan welke objecten hen bekend voorkwamen. De vergelijkbare objecten waren het moeilijkst om te beoordelen. Weer een aantal dagen later kregen ze een pil. De helft van de deelnemers kreeg een placebo en de andere helft een pil die de hoeveelheid histamine in het bloed verhoogt. Dat medicijn wordt overigens in een lagere dosis voorgeschreven om duizeligheid te behandelen.
De proefpersonen die de werkende pil slikten, merkten veranderingen in het geheugen toen er opnieuw een test werd afgelegd. Deelnemers met een niet zo goed geheugen, scoorden beter op de test terwijl deelnemers die de eerste keer hoog scoorden juist achteruit gingen. Daarnaast werd het gros van de deelnemers beter in het onderscheiden van vergelijkbare objecten en objecten die ze daadwerkelijk eerder hadden gezien.
De wetenschappers hebben wel een vermoeden waarom de histamine het geheugen zowel kan verbeteren als verslechteren. Ze menen dat je een gebeurtenis pas kunt herinneren als de desbetreffende hersencel waar het ligt opgeslagen actief wordt. Dat gebeurt pas bij voldoende prikkels. Als de drempel voor het aantal prikkels nog niet is behaald, kan histamine voor extra signalen zorgen en zo een herinnering opwekken. Is de drempel al wel gehaald, dan zorgt histamine voor ruis waardoor het je geheugen juist verslechtert.
Ook muizen hadden baat bij de histaminebehandeling. Het normale langetermijngeheugen van een muis bedraagt drie dagen. Met de pil verlengde dat tot 28 dagen. Toen de wetenschappers verder in het muizenbrein doken zagen ze dat de histamine vooral in de perirhinal cortex flink toenam. Het hersengebied heeft te maken met visuele perceptie en geheugen. Ze zagen bovendien dat de histamine dezelfde neuronen activeerde die actief waren bij het aanmaken van de herinnering.
Mogelijk kan histamine in de toekomst bijdragen aan een behandeling voor alzheimer. Eerst gaan de wetenschappers kijken of de pil ook bij oudere deelnemers een effect heeft.
De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad Biological Psychiatry.
