In Amsterdam kun je sinds kort therapiesessies volgen onder invloed van psychedelische truffels. Hoe veilig en effectief is dat?
Onder begeleiding van psychologen, psychiaters of andere hulpverleners kun je sinds vorige week zogenoemde psychedelica-ondersteunde psychotherapiesessies volgen bij Field Trip Health in Amsterdam. Bij de zorginstelling kun je psychedelische truffels gebruiken om te werken aan psychologische vraagstukken of als je aan zelfontdekking wilt doen. Psychedelische drugs zorgen ervoor dat je de wereld op een andere manier gaat waarnemen, daarom worden het ook tripmiddelen genoemd. Voorafgaand aan de sessies bepaalt de instelling of iemand al dan niet geschikt is voor de therapie.
Maar wat zegt wetenschappelijk onderzoek over de effectiviteit van psychedelica? Is het verstandig om psychologische vraagstukken met tripmiddelen te behandelen? Bijvoorbeeld als het gaat om angstklachten of depressieve gevoelens? En wat zijn de risico’s van dergelijke therapiesessies?
Trauma
Hoogleraar Volwassenenpsychiatrie Geert Dom (Universiteit Antwerpen) is redelijk positief. ‘De wetenschappelijke evidentie voor de positieve effecten van psychedelica groeit de laatste tijd gestaag.’ Maar, zegt hij, het moet wel veilig zijn, en op een professionele manier worden aangepakt.
Volgens Joost Breeksema (Universitair Medisch Centrum Groningen), promovendus op het gebied van psychedelica en directeur van Stichting OPEN, een landelijke expertiseorganisatie voor onderzoek naar psychedelica, loopt de instelling wel wat op de wetenschap vooruit met de behandeling van psychische klachten. ‘Dat zou niet verstandig zijn. Er wordt veel onderzoek naar psychedelica gedaan, maar het is nog onbekend hoe veilig en effectief ze zijn. Of wat precies de effecten zijn als je mensen buiten een onderzoekscontext gaat behandelen die bijvoorbeeld onderliggende trauma’s hebben of meerdere psychische klachten. Bovendien wordt in wetenschappelijk onderzoek de pure werkzame stof psilocybine gebruikt, niet het natuurproduct.’
‘Psychedelica lijken nieuwe verbindingen aan te maken tussen hersencellen’
Het risico is volgens Breeksema dat verwarrende tripervaringen mogelijk traumatiserend kunnen werken of bepaalde psychische problemen kunnen verergeren. ‘Daarnaast zijn de effecten niet voor iedereen hetzelfde. Als je geen positieve effecten ervaart, terwijl je dat wel verwacht omdat er veel positieve media-aandacht voor is, komt dat misschien extra hard aan als je met psychische klachten kampt. Ook is het heel belangrijk dat er veel aandacht is voor langdurige nazorg en hulp bij het verwerken van de opgedane ervaringen en inzichten.’
Ook universitair hoofddocent Michiel van Elk (Universiteit Leiden) is sceptisch over het behandelen van mensen met psychische klachten. Zelf doet hij onderzoek naar de effecten van psychedelica op het brein. ‘Hoewel steeds meer onderzoek veelbelovende resultaten laat zien, moet het nog op meer proefpersonen getest worden. Bovendien is het onderzoek tot nu toe waarschijnlijk gedaan met proefpersonen die al geïnteresseerd zijn in psychedelica, waardoor het placebo-effect kan zijn opgetreden.’
Meer verbindingen
‘Het effect van psychedelica op de hersenen moet ook nog beter uitgezocht worden, maar het lijkt er wel op dat ze nieuwe verbindingen aanmaken tussen hersencellen’, legt van Elk uit. Van Elk vindt ook dat, indien er straks wel voldoende wetenschappelijke evidentie is voor psychedelica-ondersteunde psychotherapie, het via reguliere zorgpaden in de geestelijke gezondheidszorg moet worden aangeboden. ‘Zodat je er via de huisarts terecht kunt komen, en de geboden zorg ook aan bepaalde kwaliteitseisen moet voldoen.’
Van Elk en Breeksema zien minder problemen in het recreatief aanbieden van de truffels. Breeksema: ‘Zo’n instelling kan juist een veilige plek bieden voor wie nieuwsgierig is naar de middelen. Het is fijn om dan begeleid te worden. Veel mensen geven ook aan dat psychedelica tot nieuwe psychologische of zelfs spirituele inzichten kunnen leiden. En soms kan een trip ook verwarrend zijn. Het kan fijn zijn daar dan over door te praten met een psycholoog of therapeut.’
