Het menselijk brein detecteert de basisstructuur van zinnen vrijwel even snel als dat het visuele beelden herkent.
De digitale media van tegenwoordig bestoken onze hersenen via onze smartphone en online platforms constant met korte berichten die veel sneller binnenkomen dan gesproken woorden. Maar kunnen onze hersenen deze teksten wel net zo snel verwerken als de beelden die ze binnenkrijgen?
Een team van taal- en psychologieonderzoekers aan New York University onder leiding van prof. Liina Pylkkänen zocht het uit. Ze lieten proefpersonen woordenlijsten lezen die ofwel korte grammaticale zinnen waren zoals ‘verpleegkundigen verzorgen wonden’ of korte lijsten met zelfstandige naamwoorden zoals ‘harten longen levers’. Tegelijkertijd analyseerden ze met magnetoencefalografie de activiteit van hun hersenen.
Uit de resultaten bleek dat de linker temporale cortex - die instaat voor ons taalbegrip - de linguïstische basisstructuur van eenvoudige zinnen van drie woorden al zo’n 150 milliseconden na het zien ervan begint te onderscheiden van ongestructureerde woordenlijsten. Of dus dat in de tijd die het ons kost om één lettergreep te horen, onze hersenen de structuur van een korte zin al kunnen detecteren. Dit betekent dat de verwerkingscapaciteit van het menselijk brein voor taal veel sneller is dan wetenschappers tot nu toe dachten en vergelijkbaar is met onze snelle perceptie van visuele beelden waarvan de essentie kan worden begrepen in een enkele blik.
Snelle beslissingen
Daarbij komt nog dat onze hersenen niet alleen het vermogen hebben om snelle berichten instinctief te begrijpen, maar ook dat we op basis daarvan snelle beslissingen kunnen nemen, zoals of we een e-mail moeten bewaren of niet, en hoe we moeten reageren op een update van onze sociale media.
De wetenschappers voegen eraan toe dat zelfs wanneer een zin een fout bevat zoals een verkeerde werkwoordsvorm (verpleegsters ‘verzorgt’ wonden), of een plausibele betekenis mist, deze snelle structuurdetectie toch plaatsvindt.
Verwant onderzoek onder leiding van Nigel Flower van NYU toonde aan dat kleine fouten in de zinsstructuur - zoals het verwisselen van twee aangrenzende woorden, zoals ‘alle zijn katten leuk’ - een daling veroorzaken in de snelle reactie van onze hersenen. Maar dat zulke kleine fouten makkelijk onopgemerkt blijven omdat onze hersenen al na 400 milliseconden de fout lijken te corrigeren en de zin verwerken alsof die grammaticaal juist is. Volgens de onderzoekers kunnen hun bevindingen waardevolle inzichten verschaffen in de intrinsieke taalverwerkingscapaciteiten van onze hersenen.
