Waarom vrouwen een zelfmoordpoging eerder overleven

Vrouwen ondernemen meer zelfmoordpogingen dan mannen. Toch sterven er meer mannen door zelfmoord. In Vlaanderen, bijvoorbeeld, ligt de zelfmoordratio op 24 mannen per 100.000 inwoners. Bij vrouwen ligt dat cijfer op 10 per 100.000. De cijfers voor (geregistreerde) suïcidepogingen liggen een pak hoger, en daar zijn de verhoudingen omgekeerd: 132 per 100.000 mannen en 183 per 100.000 vrouwen.

Een team van Europese onderzoekers heeft uitgezocht hoe dat komt. Het legde gegevens samen van meer dan vijfduizend suïcides en pogingen tot zelfmoord in Duitsland, Hongarije, Ierland en Portugal. Alle slachtoffers waren bevraagd over de redenen voor hun wanhoopsdaad.

De onderzoekers onderscheiden vier motieven, volgens de Feuerlein-schaal. Die vier zijn: dood willen, jezelf schade toebrengen, ontsnappen aan een ondraaglijke situatie en een schreeuw om hulp of aandacht.

Over het algemeen wilden mannen vaker dood. Alleen bij oudere mannen (+45) was de wil om zichzelf schade toe te brengen sterker dan bij vrouwen. Vrouwen zagen hun zelfmoordpoging vaker als een noodkreet of een ontsnappingspoging. Dat eerste was vaker het geval bij jonge vrouwen (-30); dat laatste bij de middengroep (30-45).

Waarom er een verschil is in motieven, is nog gissen. Al bestaan er wel theorieën over. Bij problemen zouden vrouwen eerder in het proces een zelfmoordpoging ondernemen dan mannen, wat erop zou kunnen wijzen dat ze niet echt dood willen maar eerder een verandering teweeg willen brengen. De zelfmoordpoging is een manier om hun onoverkomelijk probleem te laten zien aan de buitenwereld. Mannen wachten tot ze echt geen andere uitweg meer zien dan de dood.

Ook het pure feit dat mannen een zelfmoordpoging vaker niet overleven en dat een ‘mislukte’ poging eerder met vrouwen wordt geassocieerd, speelt een rol. Het kan ertoe bijdragen dat mannen alleen een poging ondernemen als ze er zeker van zijn dat die zal ‘lukken’, schrijven de onderzoekers in hun paper in het vakblad BMC Psychiatry.

Ze benadrukken dat er, behalve de andere motieven, nog andere zaken kunnen spelen die het verschil tussen mannen en vrouwen kunnen verklaren. Zoals het hogere aantal vrouwen met een depressie, en verschillende methodes om zichzelf van het leven te beroven.

Wie vragen heeft over zelfdoding, kan in België terecht op het gratis nummer 1813 en www.zelfmoord1813.be.

In Nederland kan praten over zelfdoding bij de landelijke hulplijn 113 Zelfmoordpreventie. Telefoon 0900-0113 of 113.nl.