Wat doet vasten met lichaam en geest?

Wetenschappelijke studies wijzen uit dat af en toe nauwelijks iets eten niet alleen goed is voor je lichaam, maar ook voor je brein. Vasten maakt vrolijk. Het zorgt ervoor dat ons lichaam zijn afval opruimt. Mogelijk voorkomt het zelfs dementie. Hoe strikt en hoe lang je moet vasten om ten volle van de voordelen te profiteren, is echter onduidelijk.

Vasten beïnvloedt het volledige lichaam. In het brein verandert de chemie en de activiteit van de netwerken. Het gaat vooral om de hippocampus, het striatum, de hypothalamus en de hersenstam. Die staan in voor belangrijke lichaamsfuncties, zoals het geheugen, de lichaamsbewegingen, de voedselopname, de bloedsomloop en de vertering. 

Het brein communiceert met alle orgaansystemen die betrokken zijn bij onze energie-opname. Als we vasten, neemt de stoelgang toe en dalen de hartslag en de bloeddruk. De energie uit voedsel raakt op. De lever breekt vetten af en produceert ketolichamen, die een alternatieve energiebron vormen voor het brein. Lever- en spiercellen reageren gevoeliger op het hormoon insuline, dat de bloedsuikerspiegel reguleert.

Zowel in de organen als in de hersenen remt vasten schadelijke afbraakprocessen, veroorzaakt door ontstekingsreacties en oxidatieve stress.

Een opsomming van de baten van een periode van vasten:

• productie van zenuwgroeifactoren als BDNF
• vorming van nieuwe hersencellen
• vorming van verbindingen tussen hersencellen
• productie van mitochondriën voor energieopwekking
• weerstand tegen oxidatieve stress
• daling van de ontstekingsreacties

• optimalisering van de stofwisseling
• gevoeligheid voor insuline
• weerstand tegen oxidatieve stress
• lagere lichaamstemperatuur

• daling van de bloedsuikerspiegel
• daling van het hormoon insuline
• daling van het verzadigingshormoon leptine
• toename van het hongerhormoon ghreline
• toename van ketolichamen als alternatieve energiebron

• lagere hartslag
• lagere bloeddruk
• weerstand tegen oxidatieve stress

• glycogeenafbraak
• vorming van glucose 
• meer vetafbraak
• productie van ketolichamen uit vet
• gevoeligheid voor insuline

• minder energieopname
• daling van ontstekingsreacties
• minder celvermeerdering

Het volledige artikel 'Vasten, zegen voor lichaam en geest', vind je in de digitale Psyche & Brein 03/2017.