Nog maar een paar honderd jaar geleden werd het nachtelijk firmament gezien als de binnenzijde van een grote bol waarop de sterren waren bevestigd – een beetje zoals de geprojecteerde lichtvlekjes op de koepel van een planetarium. Pas in de loop van de 16de eeuw drong het besef door dat de kosmos een derde dimensie kent: diepte.

In ons eigen zonnestelsel zijn we ons daar inmiddels wel van bewust. Soms is er aan de nachtelijke hemel een mooie samenstand te zien van de maan en Jupiter, maar in werkelijkheid staan de twee hemellichamen natuurlijk niet écht dicht bij elkaar. Jupiter staat al gauw tweeduizend keer zo ver weg, en de samenstand is schijnbaar.

Deze intrigerende foto toont dat kosmische diepte-effect nog veel sterker. Op de opname, onlangs gemaakt met de Hubble Space Telescope, is een heldere ster te zien, met vlak daaronder een spiraalvormig sterrenstelsel. De twee hebben echter niets met elkaar te maken. De ster maakt deel uit van ons eigen Melkwegstelsel en staat waarschijnlijk op een afstand van minder dan duizend lichtjaar.

Het sterrenstelsel (UGC 3855) bevindt zich echter op zo’n 150 miljoen lichtjaar afstand – een paar honderdduizend keer zo ver weg. Het is een gigantische verzameling van tientallen miljarden sterren, vergelijkbaar met ons eigen Melkwegstelsel. Het is alsof er vlak voor je neus een zwak ledlampje brandt, terwijl je op tientallen kilometers afstand de lichtgloed van een complete stad ziet.

De vier diagonale ‘stralen’ van de ster worden overigens veroorzaakt door de buiging van sterlicht in de telescoop; iets soortgelijks zie je wanneer je met toegeknepen ogen in een felle, puntvormige lichtbron kijkt.