Dwergplaneet Haumea heeft een ring

Dat blijkt uit een analyse van waarnemingen die gedaan zijn op 21 januari van dit jaar, toen Haumea voor een ster langs schoof (Nature, 12 oktober).

Haumea behoort tot de ‘ijsdwergen’ – een grote familie van ijsachtige objecten voorbij de baan van Neptunus waarvan Pluto het bekendste lid is. Ze onderscheidt zich van haar soortgenoten door haar snelle rotatie en merkwaardig vorm: ze is niet rond maar langwerpig. Haar lengte van 2320 kilometer is ongeveer gelijk aan de middellijn van Pluto. 

De sterbedekking is waargenomen vanuit tien sterrenwachten in zes verschillende Europese landen. Daarbij vielen twee dingen op. Op de eerste plaats nam de helderheid van de ster op het moment dat Haumea ervoor schoof abrupt af. Dat wijst erop dat Haumea, anders dan Pluto, geen atmosfeer van betekenis heeft. De helderheidsafname van de ster zou in dat geval geleidelijker zijn verlopen.

Ook opvallend was dat de ster zowel kort vóór als ná zijn eigenlijke bedekking een korte helderheidsafname liet zien. De analyse van de waarnemingen toont aan dat deze secundaire bedekkingen zijn veroorzaakt door een ringstructuur rond Haumea. Mogelijk bestaat deze ring uit materiaal dat vrijgekomen bij een inslag op de dwergplaneet of simpelweg van haar oppervlak is weggeslingerd.

Het is overigens niet voor het eerst dat rond een klein hemellichaam in ons zonnestelsel een ring is ontdekt. Ook bij onder meer de planetoïden Chariklo en Chiron zijn aanwijzingen voor het bestaan van een ringstructuur waargenomen.