Europese satelliet gaat Einstein testen

In zijn algemene relativiteitstheorie verklaart Einstein de zwaartekracht als een effect van de kromming van de ruimte. De Aarde buigt met zijn massa de ruimte om zich heen, zodat objecten als satellieten en de Maan in zijn ‘put’ gevangen zitten. Een subtieler gevolg van Einsteins theorie is dat een roterende massa de ruimte met zich meesleept, en zo objecten in zijn omgeving eveneens laat spinnen. Dit staat bekend als het Lense-Thirring-effect. De Laser Relativity Satellite (LARES) gaat meten of de berekeningen kloppen, naar verwachting met een precisie van één procent. Zijn voorgangers maten dit effect al met foutenmarges van tien en negentien procent.

LARES bestaat uit een bol van wolfraam die bedekt is met 92 retroreflectoren – spiegels die invallend licht onder exact dezelfde hoek terugkaatsen. Vanaf de grond sturen onderzoekers laserpulsen naar de satelliet – die op 1450 kilometer hoogte om de Aarde cirkelt - en meten nauwkeurig hoelang ze erover doen om heen en terug te schieten. Op die manier bepalen ze hoeveel sneller de bol om zijn as gaat draaien, en dus hoe groot de invloed is van de draaiing van de Aarde op de rotatie van de bol.

Het Lense-Thirring-effect kan intuïtief verklaard worden door de ruimte niet als referentiekader te nemen. Een massa spint dus niet ten opzichte van de lege ruimte, maar alleen relatief aan de andere objecten in het heelal. Alle hemellichamen definiëren zodoende het referentiekader van de andere. Dit betekent dat een spinnend object de rotatie beïnvloedt van andere nabije objecten. (ea)