Stel: je wil een buitenaardse entiteit een boodschap sturen. Alleen heb je geen idee welke taal ze spreekt. Hoe maak je dan een bericht dat een wezen als ET kan begrijpen? Het is een vraag waarover wetenschappers van het SETI-Instituut zich serieus buigen.
We voelen ons moederziel alleen. Ons Melkwegstelsel heeft naar schatting zo’n duizend miljard planeten, waarvan er ongeveer honderd miljoen vergelijkbaar zijn met de aarde. Het kan bijna niet anders, stellen veel wetenschappers, dat er ergens een planeet tussenzit waar net als op aarde een vorm van leven is ontsproten.
Om serieus op zoek te gaan naar een antwoord speurt het Amerikaanse SETI-instituut, kort voor Search for Extraterrestrial Intelligence, al 35 jaar de ruimte af. Sommige wetenschappers aan het instituut vroegen zich af of dat wel voldoende is. Wat als iedere kosmische beschaving hetzelfde doet en passief wacht tot een ander het eerste signaal stuurt? Dan komen we nooit met elkaar in contact. Daarom zette SETI in 2015 een speciale afdeling op: METI, of Messaging Extraterrestrial Intelligence.
De afdeling heeft als taak om buitenaardse boodschappen te genereren. Dat blijkt niet zo makkelijk. Een gevarieerd team van wetenschappers, onder wie astronomen, wiskundigen en linguïsten, houdt zich bezig met één grote vraag: hoe maak je een boodschap begrijpelijk voor een entiteit waarvan je helemaal niks af weet, laat staan wat voor taal ze spreekt?
De talenknobbel van ET
Een traditionele boodschap heeft doorgaans een duidelijke geadresseerde. Bij een buitenaardse boodschap ligt dat anders: we hebben geen idee tegen wie of wat we het hebben. Dat maakt het zo’n grote uitdaging om het bericht vorm te geven.
De buitenaardse entiteiten moeten uitgerust zijn met geavanceerde technologie om onze boodschappen te kunnen ontvangen. Voor de ontwikkeling daarvan is het nodig om ideeën en gedachten uit te wisselen en daarom kunnen we er dus vanuit gaan dat onze buitenaardse buren bekend zijn met het concept ‘taal’. Als het gaat om een intelligentie kunnen we misschien ook stellen dat op hun planeet een paar briljante taalkundigen leven. Betekent dit dat we simpelweg een voicememo kunnen sturen in een van onze aardse talen, en hun knappe koppen ons gebrabbel wel zullen ontcijferen?
Dat ligt veel ingewikkelder: we hebben een buitenaards versie nodig van de Steen van Rosetta, die de mensheid in 1799 hielp om het Egyptische hiërogliefenschrift te ontcijferen. Er zijn nog veel meer obstakels die de communicatie met buitenaardse entiteiten belemmeren. En wat als het wel lukt? Vertellen we dan honderduit over het aardse leven, of houden we het bij een simpele groet en letten we beter op onze woorden? Meer daarover lees je in de nieuwe Eos.
Fotocredits boven: Seth Shostak/SETI Institute
