Ring Saturnus is minder ‘massief’ dan gedacht

Je zou denken dat ondoorzichtig materiaal een grotere dichtheid heeft dan transparanter materiaal, net zoals modderwater meer kleideeltjes bevat dan schoner water. Maar bij de ringen van Saturnus gaat dat niet op.

De wetenschappers hebben ontdekt dat hoewel de ondoorzichtigheid van de B-ring met de afstand tot Saturnus varieert, de hoeveelheid massa van plaats tot plaats nauwelijks verschilt. Dat is vastgesteld aan de hand van de spiraalvormige dichtheidsgolven die in de ring optreden. Deze fijne ringstructuren zijn het gevolg van zwaartekrachtsinteracties tussen de ringdeeltjes, de manen van Saturnus en de planeet zelf.

Eerder was al gebleken dat er ook in andere ringen van Saturnus geen relatie bestaat tussen massadichtheid en (on)doorzichtigheid. Hoe het kan dat gebieden met dezelfde hoeveelheid materie zo in doorzichtigheid kunnen verschillen, is onduidelijk. Maar mogelijk ligt de oorzaak bij de afmetingen of dichtheden van de afzonderlijke ringdeeltjes.

Alles bij elkaar lijkt de B-ring maar twee tot drie keer zoveel massa te bevatten als de naburige A-ring. En dat terwijl sommige delen ervan tien keer zo ondoorzichtig zijn als de A-ring.

De hoeveelheid massa die een ring bevat, is bepalend voor zijn levensduur. Dus hoe minder materie de B-ring bevat, des te jonger moet hij zijn. Het nieuwe resultaat kan erop wijzen dat hij pas een paar honderd miljoen jaar geleden is ontstaan in plaats van twee miljard jaar geleden.