Het is niet met zekerheid te zeggen dat buitenaards leven chemisch lijkt op dat van de aarde, water nodig heeft, zuurstof afgeeft of over DNA beschikt. Kunnen we het dan wel vinden?
Beeld: De Nazcalijnen in Peru. Credit: Seiji Seiji via Unsplash
De Nazcalijnen in Peru weigeren hun geheimen prijs te geven. Onlangs kondigden Peruaanse en Japanse wetenschappers aan dat ze na twee jaar onderzoek 168 nieuwe figuren hadden gevonden. De meer dan 2.000 jaar oude lijnen in het zand van de Nazcawoestijn vormen geogliefen, grote tekeningen die men enkel vanuit de lucht kan zien. Ze geven niet alleen aanleiding tot wetenschappelijke speculatie, maar ook tot allerhande gekke theorieën. Die van Zwitser Erich von Däniken blijft de kroon spannen: het aanbrengen van de Nazcalijnen vergt kennis en vaardigheden die enkel van aliens kunnen komen.
Enkele maanden geleden overleed de Amerikaanse astronoom Frank Drake, een gebeurtenis die in media alhier weinig aandacht kreeg. Drake, die 92 werd, besteedde zijn hele professionele carrière aan de zoektocht naar buitenaards leven. Hij was de grote bezieler van het SETI-project dat met radiotelescopen signalen van buitenaardse beschavingen probeert op te vangen. Met een wiskundige formule schatte Drake het aantal van die mogelijke intelligente beschavingen in de melkweg in. Hij kwam uit op minstens tien, wat volgens hem het meer dan de moeite maakte om te blijven zoeken. Zijn critici, die dit allemaal maar zinloos vonden, verwezen graag naar de befaamde quote van natuurkundige Enrico Fermi over de relatief grote statistische kans op buitenaardse intelligentie: ‘Waar zijn ze dan?’.
De erfenis van Drake ligt vooral in zijn engagement om onderzoek met zo’n geringe slaagkans zo lang vol te houden en in de aanvaarding dat een mensenleven soms niet volstaat om wetenschappelijk resultaat te boeken, schreef journalist en auteur Sarah Scoles bij zijn heengaan in Nature. Het SETI-instituut is anno 2023 nog actief, maar is niet het enige dat naar buitenaards leven speurt. Vergeet aliens die op ons lijken. Meer en meer wetenschappers denken dat leven op andere planeten er zo fundamenteel anders kan uitzien, dat we het niet als zodanig herkennen. Het is namelijk niet met zekerheid te zeggen dat buitenaards leven chemisch moet lijken op dat van de aarde, leven dat water nodig heeft, zuurstof afgeeft of over DNA beschikt. Sarah Scoles brengt in de nieuwe Eos een overzicht van de nieuwe strategieën die onderzoekers hiervoor ontwikkelen.
Het is niet met zekerheid te zeggen dat buitenaards leven chemisch moet lijken op dat van de aarde
Astrobiologen zoeken niet alleen naar buitenaards leven, ze bestuderen ook de oorsprong en de verspreiding van het leven op aarde. Hier valt evengoed nog veel te ontdekken. Neem nu Asgard archaea. Deze oeroude microben liggen aan de basis van de cellen van schimmels, planten en dieren en werden pas in 2015 ontdekt. Wetenschappers proberen ze in het lab te kweken, maar dat is lastig. De meest recent gekweekte soort gedijde het best bij 20 graden Celsius in een omgeving zonder zuurstof. Of neem Dallol in Ethiopië, dat zo mooi op onze cover prijkt. Het is waarschijnlijk de enige plek op aarde waar geen leven te bespeuren valt. Even mysterieus als de lijnen die de Nazcawoestijn doorkruisen.
