Een kleurrijke wereld, met extreem hoge bergen en peilloos diepe kraters? Het ziet er vreemd uit, toch is deze bijzondere ‘foto’ gebaseerd op echte wetenschappelijke metingen.
De maan is in werkelijkheid een kleurloze stenen bal. De Apollo-astronauten hadden ruim een halve eeuw geleden het gevoel dat ze in een ouderwetse zwart-witfilm terecht waren gekomen, met louter grijstinten. Dat wij de maan vaak als een geelwit hemellichaam zien, komt doordat maanlicht in werkelijkheid gereflecteerd zonlicht is.
Toch bestaan er wel degelijk subtiele kleurverschillen op het maanoppervlak, veroorzaakt door kleine variaties in samenstelling van het maangesteente. De 19-jarige Oekraïense amateurastronoom Ildar Ibatullin heeft die kleine tintverschillen kunstmatig aangepast en vervolgens enorm versterkt. Blauwe tinten duiden nu op materiaal dat relatief veel ijzer bevat; in de oranje gebieden komt juist meer aluminium voor.
Ibatullin gebruikte daarnaast waarnemingen van NASA’s Lunar Reconnaissance Orbiter om het reliëf van het maanoppervlak in beeld te brengen. Het LOLA-instrument aan boord van deze succesvolle maansonde (Lunar Orbiter Laser Altimeter) heeft gedetailleerde hoogtekaarten van de maan gemaakt met behulp van een laser. Ook die hoogteverschillen zijn hier enorm overdreven weergegeven.
Bergachtig
Vanwege hun scherpe, puntige schaduwen werd in de zeventiende en achttiende eeuw vaak aangenomen dat de bergen op de maan inderdaad extreem steil zijn. Dat is in werkelijkheid niet het geval: het maanoppervlak is relatief glooiend; de scherpe schaduwen ontstaan doordat de maan geen dampkring heeft. De hoogteverschillen zijn overigens wel indrukwekkend: er is een verschil van circa twintig kilometer tussen het hoogste en het laagste punt op de maan.
Wat op dit bijzondere beeld vooral opvalt, is dat het gebied rond de zuidpool van de maan veel bergachtiger is dan het noordelijk halfrond. Uitgerekend dit geaccidenteerde terrein is het reisdoel van veel onbemande maansondes. Ook de eerste bemande landing in het kader van NASA’s Artemisproject moet daar plaatsvinden, naar verwachting binnen drie jaar.
