Zonneactiviteit zal tot 2040 afnemen

De elfjarige activiteitscyclus van de zon wordt veroorzaakt door ‘dynamo-effecten’ in twee verschillende lagen – de ene diep in de zon, de andere vlak onder het zonsoppervlak. Tot die conclusie komen wetenschappers op basis van modelberekeningen, die de onregelmatigheden in de zonnecyclus goed reproduceren.

Al bijna tweehonderd jaar weten wetenschappers dat het aantal donkere, (relatief) koele vlekken op de zon om de tien à twaalf jaar een maximum bereikt. Dat verschijnsel schrijven ze toe aan veranderingen in de magnetische activiteit van de zon.

Bestaande modellen, die ervan uitgaan dat we de oorzaak van die zonnecyclus moeten zoeken bij stromingen diep in de zon, kunnen de elfjarige regelmaat goed verklaren. Maar waar ze moeite mee hebben, is het feit dat het ene maximum veel hoger ligt dan het andere.

Valentina Zharkova van Northumbria University en haar collega’s hebben nu laten zien dat nauwkeurigheid van de modellen enorm verbetert als ze er stromingen vlak onder het zonsoppervlak bij betrekken. Simpel gezegd betekent dit, dat er in feite sprake is van twee magnetische cycli die beide ongeveer elf jaar duren, maar net niet dezelfde frequentie hebben. Daardoor versterken ze elkaar soms, terwijl ze elkaar op andere momenten juist opheffen.

Het aangepaste model voorspelt dat de beide cycli elkaar de komende tijd steeds meer gaan tegenwerken. Dat zou er in de periode 2030-2040 toe leiden dat de magnetische activiteit van de zon net zo laag wordt als tijdens het zogeheten Maunderminimum (1645-1715), dat samenviel met de ‘kleine ijstijd’.

De resultaten zijn vandaag gepresenteerd op de National Astronomy Meeting van de Royal Astronomical Society in Llandudno (Wales).