de Vlaamse Canon
De Canon van Vlaanderen
‘De Oostendse Compagnie was klein, maar wel extreem winstgevend’
300 jaar geleden werd de Oostendse Compagnie opgericht. Als het verhaal van de handelscompagnie al bekendheid geniet, dan is het vaak als prelude op de Belgische koloniale geschiedenis. Historicus Wim De Winter herbekijkt de Oostendse Compagnie als een kroniek van ontmoetingen en bestudeert de interactie tussen Europeanen en oosterlingen.
Waarom de Vlaamse pionier van de pil bleef zwijgen
Toen paus Paulus VI in 1968 de pil verbood, zette de Vlaamse gynaecoloog Nand Peeters zijn onderzoek naar orale anticonceptie definitief stop. In 1960 had hij nochtans de eerste bruikbare pil ter wereld op punt gesteld. Uit angst voor represailles zou hij nooit meer praten over deze prestatie.
Archeologische kattenresten brengen de geschiedenis van de huiskat tot leven
Wanneer, waar en hoe werden katten huisdieren? Bea De Cupere, archeozoöloog bij het KBIN, werkt mee aan een Europees project dat opheldering moet brengen, en onderzoekt kattenbotjes van Egypte over Tongeren tot Brussel. Maar huiskatgeschiedenis schrijven is moeilijk.
De mensenzoo van Antwerpen
Op de Wereldtentoonstelling van 1894 werden 144 Congolezen in een namaakdorp te kijk gezet. De geënsceneerde mensenzoo moest het contrast benadrukken tussen de Afrikaanse primitiviteit en de Europese superioriteit. Maar achter de stereotiepe koloniale propaganda ging een menselijke tragedie schuil.
Beeldenstormers van toen en nu
Religieuze vernielingen zijn van alle tijden. Ruim 450 jaar geleden deelden de Lage Landen in de brokken.
‘We moeten oppassen om te veel top-down naar de Bourgondiërs te kijken’
In de vijftiende eeuw behoorden de Nederlanden tot de best georganiseerde regio’s van Europa. Twee historici kijken voorbij de vorsten, naar de andere spelers die aan de touwtjes trokken.
De opkomst en tragische neergang van het eiland Testerep
Tientallen eilanden en dorpen werden in de loop der eeuwen verzwolgen door het wassende water van de Noordzee. Van één eiland in het bijzonder zindert de herinnering levendig na: Testerep. Archeologen starten een gelijknamig onderzoek naar de geschiedenis van het kustlandschap in en rond Oostende, dat ook aanbevelingen voor de toekomst moet opleveren.
‘Kolonialisme gaat over ontmenselijking’
Op 30 juni 1960 werd de Belgische kolonie Congo onafhankelijk. Ondanks de toegenomen publieke aandacht, blijft het koloniale verleden na 60 jaar nog grotendeels onverwerkt. De Black Lives Matter-beweging zet de discussie over de erfenis van koning Leopold II op scherp. ‘De verheerlijking van Leopold in de openbare ruimte is een vorm van symbolisch geweld tegenover de slachtoffers,’ zegt de Brusselse historicus Benoît Henriet.
Het genie Van Eyck: de code gekraakt
Toen in 1432 de panelen van het Lam Gods opengingen, vielen de Gentenaren bijna achterover van verbazing. Zorg dus maar dat je stevig in je schoenen staat wanneer jij het befaamde altaarstuk gaat bekijken, want ook vandaag nog slaat Jan Van Eyck toeschouwers met verstomming.
