Elk van jouw tien vingerafdrukken is uniek, toch? En bijgevolg zijn ze individueel niet met elkaar in verband te brengen, correct? Toch niet. Nieuw onderzoek daagt met behulp van AI een hardnekkige forensische overtuiging uit.
Vingerafdrukken vaststellen en ze vervolgens vergelijken is een procedé dat we het beste kennen uit de misdaadbestrijding. De daarvoor nodige techniek werd in 1901 geïntroduceerd door Scotland Yard. Maar het oorspronkelijke idee is nog ouder. In 1858 begon een Britse ambtenaar in koloniaal India namelijk al met een voorloper. Hij gebruikte vingerafdrukken als identificatiemiddel om te voorkomen dat een werknemer na het ontvangen van zijn loonzakje weer achteraan de rij aansloot om een tweede te bemachtigen.
Decennialang dachten we dat elk van onze tien vingerafdrukken uniek is, en dat ze niet per definitie aan elkaar te linken zijn wanneer ze apart zijn vastgelegd. Maar blijft die stelling ook overeind als we de nieuwste wetenschappelijke technologieën erop loslaten? Een onderzoeksteam verbonden aan de School of Engineering and Applied Science van de Amerikaanse Columbia-universiteit besloot de proef op de som te nemen aan de hand van artificiële intelligentie.
Niet te linken?
Het onderzoeksmateriaal bestond uit een database van zo’n 60.000 vingerafdrukken. Die voerde het team in paren in, in een zelf ontworpen nieuw AI-gebaseerd netwerk. Sommige paren bestonden uit afdrukken van dezelfde persoon maar van verschillende vingers, andere uit afdrukken van twee verschillende personen. De onderzoeksresultaten brachten een essentiële nuance aan in de veronderstelde uniciteit van vingerafdrukken.
Stel nu dat een misdadiger een afdruk van zijn linker wijsvinger achterlaat bij een inbraak en een week later een afdruk van zijn rechterpink bij een overval. Dan impliceert de probleemstelling dat beide afdrukken en bijgevolg beide cases niet aan dezelfde misdadiger te linken zijn. Toch wel, was de conclusie van het onderzoeksteam. Met hun AI-systeem lukte dat namelijk in 77 procent van de vergelijkende analyses van aparte paren. Nog meer zelfs bij het naast elkaar leggen van meerdere paren. Wat, volgens de onderzoekers, de efficiëntie van forensisch onderzoek zou kunnen vertienvoudigen.
Andere ijkpunten
Dit allemaal tot wantrouwen en ronduit ongeloof van forensische wetenschappers, die uiteindelijk de vraag opgooiden die de sleutel tot het antwoord opleverde: welke alternatieve of bijkomende informatie, die mensen blijkbaar decennialang over het hoofd hebben gezien, gebruikt AI dan wel?
Andere ijkpunten, wees minutieuze visualisering van het AI-besluitvormingsproces uit. Het systeem koos niet de traditioneel gebruikte vertakkingen van papillairlijnen of eindpunten als vergelijkingsbasis. Wel de hoeken en krommingen van de wervelingen en lussen in het midden van de afdruk. Een vaststelling met enorme potentie, stellen de onderzoekers. Want hoe performant kan deze AI-identificatiemethode volgens hen wel niet worden als het systeem niet ‘getraind’ wordt met tienduizenden maar met miljoenen vingerafdrukken?
