Bacteriën kunnen bepaalde soorten PFAS afbreken.
Beeld: Shutterstock
PFAS, of per- en polyfluoralkylstoffen, zijn een groep synthetische chemicaliën die veel worden gebruikt vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Ze staan bekend als forever chemicals omdat ze zeer moeilijk afbreekbaar zijn en zich ophopen in het milieu en in het menselijk lichaam, wat mogelijke gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.
Wetenschappers hebben een bacteriesoort ontdekt die bepaalde soorten PFAS kan afbreken. De onderzoekers verduidelijken dat het enkel gaat om zogenoemde onverzadigde PFAS-verbindingen. Deze verbindingen bevatten dubbele bindingen tussen koolstofatomen in hun moleculaire structuur. Die dubbele bindingen maken PFAS chemisch reactiever dan hun verzadigde tegenhangers, die geen dubbele koolstof-koolstofverbindingen hebben.
De meest schadelijke PFAS, zoals perfluoroctaansulfonzuur (PFOS) en perfluoroctaanzuur (PFOA), hebben doorgaans verzadigde verbindingen. Die kunnen door de ontdekte bacteriën niet worden afgebroken. Vooral PFOS zorgt in België op vervuilde locaties, zoals de 3M-site in Zwijndrecht, mogelijk voor gezondheidsproblemen.
De onderzoekers die de bacterie ontdekten, zeggen dat zij ook specifieke enzymen hebben geïdentificeerd die dubbele bindingen tussen koolstofatomen kunnen afbreken. Enzymen zijn biologische moleculen die chemische reacties versnellen. Nu de enzymen bekend zijn, kunnen wetenschappers ze in de toekomst mogelijk aanpassen om ook hardnekkigere PFAS-verbindingen af te breken.
Het ontwikkelen van bacteriën die ook stoffen zoals PFOS en PFOA kunnen afbreken, kan een kosteneffectieve oplossing bieden. Dergelijke bacteriën kunnen goedkoop in grondwater worden gespoten, samen met nutriënten om hun groei te bevorderen. Door grondwater rechtstreeks te behandelen, kan het water worden gereinigd voordat het wordt opgepompt voor menselijk gebruik.
