Hers-en-en. Het woord alleen al schreeuwt om meer, omdat het niet één maar twee keer ‘en’ bevat! Met hun blogreeks ‘Hersenspinsels’ nemen onderzoekers van het AIMS laboratorium (Artificial Intelligence supported Modelling in clinical Sciences) je maar al te graag mee in een wereld die zich tussen ieders oren bevindt.
Onze hersenen als wonder van de evolutie, maar ook als schaduw van ziekten die we nog niet altijd helemaal begrijpen. AIMS kijkt ernaar met een unieke bril, die van de moderne computer. Doctoraatsstudent Stijn Denissen vliegt erin met hét technologische begrip van dit decennium: ‘artificiële intelligentie’!
Sta even stil en kijk om je heen. Wat zie je, wat valt op? Naast alledaagse dingen spot je misschien een bromvlieg die de lucht doet trillen en je trommelvliezen prikkelt. Niets bijzonders dus. De kans is groot dat je ook je smartphone rekent onder ‘alledaagse dingen’. Een computer is zo mogelijk nog gewoner geworden dan de zetel in de living!
Computers maken ondertussen deel uit van ons leven, en vallen niet meer op. Ook bij jou spelen ze waarschijnlijk een vanzelfsprekende maar belangrijke rol. Ongeacht je leeftijd zullen sociale media allicht een prominente plaats innemen. Terwijl een Sudoku-app onze bomma’s van een zelfvoldaan gevoel voorziet, zorgt Bumba op YouTube ervoor dat de thuiswerkende ouder zijn/haar collega’s kan verstaan zonder dat zoonlief de ster van de meeting wordt. We kunnen er niet onderuit, computers zijn onmisbaar geworden in onze maatschappij.
Naast communicatie en entertainment spelen computers ook een grote rol in gezondheid en welzijn. Denk bijvoorbeeld aan sporters. Via hun smartwatch registreren ze keurig activiteiten, die ze vervolgens kunnen delen met een heus netwerk van sportievelingen zoals gebruikers van de app Strava. Stiekem heeft dit een duidelijke invloed op ons beweeggedrag, een positief voorbeeld van groepsdruk. Computers laten dus toe om lichamelijke eigenschappen te registreren (via smartwatch), te verwerken (in statistieken) en vervolgens te delen (op Strava).
Artificiële Intelligentie
Trouwens, wist je dat computers zelf ook kunnen leren? Een computer kan bijvoorbeeld zelf een patroon ontdekken in jouw sportgedrag. Op die manier kan hij voorspellen wanneer je de volgende keer gaat sporten en je een half uurtje op voorhand een herinnering sturen. Een intelligente computer dus, of met andere woorden: ‘artificiële intelligentie (AI)’. Het is een intelligentie net zoals we die bij mensen kennen, maar ze is kunstmatig (artificieel) opgebouwd met een computer. In plaats van boeken te lezen, leren computers van data. Het zal je niet verbazen dat dit proces ‘machine learning’ wordt genoemd.
Ik geef een voorbeeldje uit het Vlaamse tv-programma De Mol. De deelnemers kregen de volgende puzzel:
Een computer kan die oplossing ook ontdekken of ‘leren’. Dat doet die door steeds oplossingen voor te stellen die het volgende nummer voorspellen, en vervolgens te toetsen of die nummers effectief kloppen. Zodra de juiste oplossing gevonden is, kan de computer het volgende nummer in de rij berekenen. We hebben de machine laten ‘leren’ (machine learning), waardoor ze ‘intelligent’ is geworden.
Presenting: AIMS lab @ VUB
Nu je weet hoe artificiële intelligentie werkt en welke rol het kan spelen in ons dagelijks leven, stel ik trots onze onderzoeksgroep voor: AIMS. AIMS staat voor ‘Artificial Intelligence supported Modelling in clinical Sciences’.
Een mond vol, maar ons doel is om aan de hand van computers medische vraagstukken op te lossen. Een huwelijk tussen gezondheid en technologie dat ook zichtbaar is in de samenstelling van onze groep, waar biomedici en ingenieurs zij aan zij werken. Samen focussen we ons op aandoeningen zoals Multiple Sclerose (MS), waarbij ons afweersysteem onze eigen zenuwcellen aanvalt.
AIMS kruipt in de pen
In onze blogreeks Hersenspinsels stellen we het werk van ons onderzoekslaboratorium voor aan de hand van blogteksten, video’s en liedjes. Ik, Stijn Denissen, zal optreden als huisauteur en -muzikant bij Wtnschp.be. Ik kan met blijdschap melden dat ik hierin ondersteund en afgewisseld zal worden door de leden van ons labo. We slaan de handen ineen om jullie op creatieve wijze op de hoogte te houden van ons onderzoek en dat van gerelateerde onderzoeksgroepen binnen de VUB. Voor dat laatste zullen we sporadisch een gastauteur uitnodigen.
" 'Hersenspinsels' dompelt de lezer onder in een wereld van hersenen, computers en data. Stay tuned for more! "
Oogbolgymnastiek
Wellicht is een klein verkooppraatje op zijn plaats. Waarom zou je in hemelsnaam onze blog lezen? Onze ogen draaien namelijk heel wat rond op een normale dag bij het lezen van zinnen. In het Nederlands laten we onze ogen langzaam van links naar rechts gaan, waarna een oogsprong plaatsvindt van rechts naar links. Een gemiddelde blogzin op een smartphone is 5 centimeter, wat op een afstand van 33 centimeter van onze ogen overeenkomt met een rotatie van 8,7° van onze oogbollen. Met de oogsprong erbij is dit 17,4°. Er zitten gemiddeld 7 woorden op een lijn op een smartphonescherm, en een blogpost is minimaal 500 woorden, dus 72 zinnen. In totaal leggen onze oogbollen dus 72*17.4 = 1252.8 graden af, of 3.5 volledige rotaties. Genoeg om ons letterlijk te doen doordraaien. Maar dat is het waard, beloofd! In deze blogserie zullen we trachten alle zintuigen van de lezer te prikkelen met wetenschappelijk nieuws, vers van de VUB en het UZ Brussel. De lezer wordt ondergedompeld in een wereld van hersenen, computers en data, en hoe deze drie-eenheid ons inzicht in ziektes als Multiple Sclerose (MS) verrijkt.
So stay tuned for more!
