Het microleven op een kunstwerk kan informatie onthullen over de geschiedenis ervan.
Wellicht heb je al gehoord over ons eigen microbioom – het omvangrijke en complexe microleven op en in ons lichaam. Tal van wetenschappelijke studies vonden al verbanden tussen die bacteriegemeenschappen en allerhande aandoeningen, van obesitas tot autisme. Volgens wetenschappers moet het ooit mogelijk zijn om op basis van je persoonlijke microbioom je gezondheid te evalueren en bij te sturen.
Dat principe pasten microbiologen nu ook toe op historische relikwieën. Zo achterhaalden Oostenrijkse microbiologen vorig jaar de herkomst van drie in beslag genomen beeldjes op basis van de bacteriegemeenschappen die op de kunstwerken leefden. Dezelfde onderzoekers brachten ook het microbioom op zeven tekeningen van Leonardo da Vinci in kaart. Ze stelden vast dat de documenten worden gedomineerd door bacteriën en niet door schimmels, zoals ze hadden verwacht.
Heel wat van die bacteriën zijn schadelijk voor het kunstwerk. Het is dan ook belangrijk om te voorkomen dat ze het document koloniseren. Dat kan door de kunstwerken minder vast te nemen, want een groot deel van de ‘gevaarlijke’ bacteriën leeft ook op onze huid. Ook insecten dropten via hun uitwerpselen allerhande microbes op de tekeningen.
Naast microbieel DNA vonden de wetenschappers verrassend veel menselijk DNA op de tekeningen. Ze konden helaas onmogelijk achterhalen of dat DNA van Leonardo zelf is. Veel aannemelijker is dat het komt van restauratiewerkers. De Oostenrijkers konden de aanwezige micro-organismen ook linken aan de geografische locatie, wat bevestigt dat het microboom van een kunstwerk informatie kan bevatten over de reizen die het heeft afgelegd.
