De blauwe kleurstof voor jeans is vervuilend om te maken. Schimmels vormen een duurzaam alternatief, ontdekten onderzoekers toevallig.
Schimmels zijn een voedingsbodem voor bacteriën met de naam indigoïdine. Die hebben een diepblauwe kleur. Mogelijk is die een prima vervanger voor het vervuilende indigo dat in jeans zit. Dat vonden Amerikaanse biotechnologen in een mooi geval van wetenschappelijke serendipiteit.
Aanvankelijk wilden de onderzoekers kijken of de schimmel Rhodosporidium toruloides een goede gastheer was voor een bepaald type enzymen. Ze wisten dat de enzymen van dat type bij andere schimmels en bacteriën instaan voor de aanmaak van enkele belangrijke stoffen. Als ze die enzymen konden combineren met de Rhodosporidium-schimmel, konden de onderzoekers mogelijk een nieuwe manier vinden om biobrandstoffen te maken.
De onderzoekers injecteerden de enzymen van andere bacteriën in het gen van de schimmel. Opdat ze makkelijk zouden zien of de enzymen tot uiting kwamen, kozen ze voor een enzymensoort die twee moleculen omzet in het blauwe, bacteriële indigoïdine.
Er ontstond wel degelijk blauw. Heel veel, zelfs. Op een liter van de schimmelcelcultuur kregen de onderzoekers gemiddeld 86 gram indigoïdine. Eerdere pogingen om op een organische manier indigoïdine te produceren, leverden misschien een tiende van die hoeveelheid op.
Dat bracht de onderzoekers op het zijspoor om met de schimmel kleurstoffen te gaan produceren, met onder meer toepassingen in de jeansindustrie. Daar werken fabrikanten momenteel met indigo. De productieprocessen voor die industriële kleurstof zijn efficiënt en goedkoop, maar ze vragen dikwijls wel toxische chemicaliën. Bovendien levert het een aanzienlijke reststroom op van schadelijk afval.
Indigoïdine komt momenteel zelden voor als kleurstof in consumentenproducten. De onderzoekers willen nu nagaan hoe ze hun door schimmels geproduceerde bacteriën daarvoor kunnen inzetten.
