Een nieuwe Amerikaanse studie vindt voor het eerst een oorzakelijk verband tussen de consumptie van bewerkte voeding en overgewicht.
'Minder bewerkte voeding eten, kan een effectieve strategie zijn tegen obesitas', besluiten de onderzoekers. Erg verrassend lijkt dat niet. Wie meer bewerkte voeding eet, heeft vaker overgewicht, weten we uit onderzoek dat bijhoudt wat mensen zoal eten. Niet te veel ultra-bewerkt voedsel eten, is standaard voedingsadvies. Toch is een oorzakelijk verband tussen bewerkt voedsel en overgewicht nog niet aangetoond. ‘Je kan wel vermoeden dat bewerkt voedsel dik maakt, maar dat bewijzen is nog iets anders’, zegt voedingsdeskundige Martijn Katan (Vrije Universiteit Amsterdam).
Bewerkte voeding bevat vaak veel vet en suiker, en dus veel calorieën. En dus word je er makkelijker dik van. Klinkt logisch. Maar is dat de echte verklaring?
‘De dikmakers zijn niet de suikers of de vetten in bewerkte producten’
De Amerikaanse wetenschappers onderwierpen twintig proefpersonen gedurende een maand aan twee diëten. Twee weken kregen ze veel bewerkt voedsel zoals wit brood, cornflakes en bewerkt vlees te eten, de andere twee weken onbewerkte producten. De onderzoekers zorgden ervoor dat de maaltijden precies even veel calorieën, vetten, koolhydraten en vezels bevatten.
Toch aten de proefpersonen op een dieet met veel bewerkte voeding zo’n 500 kcal per dag extra. Ze kwamen gemiddeld 800 gram bij, terwijl ze op een voedingspatroon met onbewerkte producten ruim een kilogram afvielen.
Tijd voor beleid
‘De dikmakers zijn dus niet de suikers of de vetten in bewerkte producten’, zegt Katan. ‘Vermoedelijk eet je er gewoon meer van doordat je er zo weinig op hoeft te kauwen en door de uitgekiende smaak, textuur en geur.’ Dat is ook een mogelijke verklaring die de onderzoekers zelf naar voor schuiven, al is niet expliciet onderzocht waarom de proefpersonen meer aten.
Het lab is niet de echte wereld. Anderzijds is het in die echte wereld extreem moeilijk om precies te meten wat mensen eten. Een maand is ook vrij kort. ‘Maar het verschil was fors, en het lijkt mij sterk dat het zou verdwijnen in een langere studie’, zegt Katan.
Katan wijst op het belang van dit soort studies. ‘De bedrijven die ultrabewerkt voedsel maken, hebben zich altijd verzet tegen beleid zoals een taks, omdat er geen objectief bewijs was dat hun producten dik maken. Wel, dat bewijs is er nu.’
