Doen zoetstoffen meer eten?

Australische wetenschappers hebben een mechanisme in het brein ontdekt dat ervoor zorgt dat proefdieren meer gaan eten als er kunstmatige zoetstoffen in hun voer zitten. Dat melden ze in Cell Metabolism.

De onderzoekers gaven fruitvliegen voer met de zoetstof sucralose en stelden vast dat ze, wanneer ze nadien opnieuw gewoon gezoet voer kregen, 30 procent meer calorieën gingen eten. Ook muizen schroefden na zeven dagen zoetstoffen te hebben gegeten hun consumptie op.

Volgens de wetenschappers komt dat doordat de zoetstoffen – die zoet smaken maar weinig of geen energie bevatten – het brein verwarren. Als de balans tussen zoetheid en energie-inhoud verstoord wordt, zal het brein zich aanpassen, en neemt het aantal geconsumeerde calorieën toe.

De onderzoekers stelden vast dat de proefdieren echte suiker als zoeter gingen ervaren, wat hun motivatie om er meer van te eten verhoogde. Volgens de wetenschappers geeft het brein een signaal dat de dieren niet genoeg hebben gegeten. Eenzelfde mechanisme zorgt er in tijden van voedselschaarste voor dat voedsel beter smaakt en we meer gaan eten.

Of zoetstoffen ook mensen meer doen eten, is een andere kwestie. ‘Uit onderzoek dat tot dusver bij mensen is gedaan, blijkt dat effect niet’, zegt Paul Smeets, die aan UMC Utrecht en Wageningen Universiteit zelf onderzoek doet naar de invloed van voedsel op het brein. ‘Een eerdere theorie luidt dat ons lichaam insuline aanmaakt als reactie op zoet. Als iets zoet is, maar geen suiker bevat, leidt dat tot een dip in onze bloedsuikerspiegel en tot een hongergevoel. Dat effect op ons eetgedrag lijkt in de praktijk erg klein. De verklaring daarvoor is onder meer dat ons dieet veel gevarieerder is dan dat van proefdieren, zodat de relatie tussen zoetheid en energie-inhoud minder eenduidig is.’

Ons dieet is veel gevarieerder dan dat van proefdieren, zodat de relatie tussen zoetheid en energie-inhoud minder eenduidig is

Smeets verwijst naar een recente meta-analyse van het onderzoek naar de impact van kunstmatige zoetstoffen op calorie-inname en gewicht. Daaruit concluderen de onderzoekers dat die impact neutraal of positief is. ‘Als je wil afvallen, kan je beter een light-frisdrank dan gewone frisdrank drinken’, zegt Smeets. ‘Maar water of thee zonder suiker is nog beter. Zoete dranken doen wennen aan zoet, en dat verhoogt de kans dat je vaker naar zoetigheid grijpt en zo wél meer calorieën binnenkrijgt.’ (ddc)