In Nederland noemen ze het een magnetron, in België een microgolfoven. Welke naam je de efficiënte voedselopwarmer, -heropwarmer en -ontdooier ook geeft, zonder het apparaat is een keuken vandaag niet compleet. Maar zijn de elektromagnetische stralingen die je eten bereiden ook veilig voor je gezondheid?
Er is enig bewijs dat suggereert dat chemicaliën in een plastic verpakking in voedsel terecht kunnen komen tijdens bereiding in de microgolfoven, wat wordt geasocieerd met een verhoogd risico met kanker.
Maar de meeste plastic verpakkingen en bakjes vandaag de dag zijn speciaal ontwikkeld om weerstand te bieden tegen microgolftemperaturen.
Als een verpakking is gemarkeerd als ‘microgolfoven-veilig’, een microgolfsymbool heeft of instructies bevat voor een correct microgolfovengebruik, dan is het veilig voor bereiding of opwarming met microgolf.
Uitspoelen van schadelijke gifstoffen of kankerveroorzakende verbindingen van op juiste wijze verpakt voedsel tijdens microgolfbereiding is hoogst onwaarschijnlijk in België, hoewel meer onderzoek altijd goed is.
Koken van voedsel reduceert het risico op voedselvergiftiging significant.
Een grote uitdaging bij microgolven is de ongelijkmatigheid van de temperatuurverdeling, door de vorm van het voedsel. Je heb wellicht al gemerkt dat er na bereiding in de microgolfoven bepaalde stukken koud zijn en andere warm. Dit betekent een mogelijk veiligheidsprobleem.
Microgolf kan alleen ziekteveroorzakende bacteriën doden bij de juiste combinatie van tijd en temperatuur voor de desbetreffende portie. Koken met temperaturen boven de 60C° zal de meeste bacteriën doden die bekend staan als veroorzakers van voedselvergifitiging, maar de gifstoffen die zij produceren zijn mogelijk hittetolerant.
Als het voedsel als is besmet met bacteriën die gifstoffen produceren, dan kunnen microgolven de gifstofproducerende bacterie doden, maar de gifstoffen niet vernietigen, ondanks een juiste combinatie van tijd en temperatuur. Dit geldt ook voor andere kookmethodes. Een correcte bewaring van het voedsel is de sleutel tot het minimaliseren van dergelijke risico’s.
- Vermijd het té gaar koken van je groenten om het verlies van voedingsstoffen te minimaliseren.
- Check de verpakking van je voedsel en volg de instructies voordat je gebruik maakt van de micrgolfoven.
- Als niet op de verpakking staat aangegeven dat het veilig is om in de microgolfoven te gebruiken, stop het voedsel dan in een geschikt bakje.
- Draai en roer voedsel tijdens het koken, zodat de temperatuur van de verhitting gelijkmatig verspreidt en daardoor de kans op voedselvergiftiging minimaliseert. Check de temperatuur van het voedsel voordat je het opeet.
- Onthoud, microgolven kunnen besmet voedsel niet op magische wijze veilig maken. Dus als je twijfelt, gooi het weg.
Vertaling: Marieke van Schoonhoven
Haalt het alle voedingsstoffen uit je eten?
Kun je er kanker van krijgen?
Hoe zit het met de verpakking?
Doodt het slechte bacteriën?
Zo minimaliseer je de veiligheidsrisico’s
Hoewel de elektromagnetische straling op basis waarvan een microgolf werkt, over het algemeen als veilig wordt gezien, wordt het internet overspoeld met artikelen die het tegendeel beweren. De gevaren van de magnetische stralingen liegen er volgens die artikelen niet om: ze veroorzaken cataract tot kanker. Andere berichten zeggen dat het oppiepen van je eten alle voedingsstoffen uit je eten haalt.
Als je dit gelooft, dan is de ‘killer oven’ in de keuken een afschrikwekkend zicht, maar in feite is er geen onderzoek die de veronderstelde gevaren van koken met een microgolf ondersteunt. Hopelijk kunnen we je angsten met dit artikel wat temperen door een aantal algemene gevaren te ontkrachten met wetenschappelijk onderbouwde informatie.
Rauw voedsel verwerken – inclusief opwarmen en ontdooien – leidt tot verandering van de fysieke toestand, chemische samenstelling en het nutritioneel profiel.
Als voedingsstoffen uit voedsel verdwijnen door bereiding in een microgolfoven, dan komt dit doordat er een te hoge temperatuur is gebruikt, of het eten er te lang in zat. De juiste combinatie van tijd en temperatuur kan helpen om de meeste voedingsstoffen te behouden. Ook verbetert het dan de smaak, textuur en kleur van het voedsel.
Voedsel met een hoog veiligheidsrisico, zoals vlees, vis en eieren, moet voor de veiligheid op ten minste 60C° worden verhit.
Het is onwaarschijnlijk dat koken met de microgolf een negatief effect heeft op de vitaminen en andere stoffen die worden geassocieerd met een positief effect op de gezondheid. Snel koken helpt bijvoorbeeld bij het behouden van een groep heilzame chemicaliën: polyfenolen. Polyfenolen verhogen de totale antioxidant-activiteit in groene groenten.
Een studie vergeleek microgolven en stomen met het gewoon koken van groenten zoals kool, wortels, bloemkool en spinazie. Het bleek dat groenten die waren gekookt meer vezels (die goed zijn voor je darmflora) verloren dan wanneer ze in de microgolf waren verwarmd, of gestoomd.
Een belangrijke voedingsstof die gewoonlijk wordt vernietigd bij het koken van groenten, is vitamine C. Een serieus gebrek aan vitamine C kan leiden tot aandoeningen als scheurbuik. Maar het koken van groenten veroorzaakt grotere voedingsstofverliezen dan wanneer je ze bereid in de microgolfoven. Dit komt doordat bepaalde nutriënten oplossen in water en verdwijnen als je ze kookt. Terwijl er maar weinig water wordt gebruikt tijdens opwarming in een microgolfoven.
Korte periodes van verwarming, zoals bij een microgolf, kan de meeste vitamine C in groenten behouden.
Een van de best onderzochte kankerveroorzakende verbindingen zijn de heterocyclische amines (HCA). Deze HCA vormen zich natuurlijk in proteïnerijk voedsel, zoals vlees en vis, tijdens het koken. En ze hebben meer kans om zich te vormen als het vlees of de vis lang en bij een hoge temperatuur wordt gekookt.
De kookmethode is een belangrijke factor die de vorming van HCA beïnvloedt. Sommige onderzoekers rapporteerden dat er zich meer HCA in kip vormen wanneer de kip werd gekookt in een microgolfoven, dan bij bakken, barbecueën of bereiding in de oven.
Echter, geen enkel onderzoek heeft aangetoond dat er een link is tussen reguliere consumptie van kip bereid in de microgolfoven en kanker.
Uit een recente studie bleek dat gebarbecuede vis meer HCA bevat dan vis bereid in de microgolfoven, terwijl HCA in rundvlees bij bereiding met microgolf helemaal niet gevonden kon worden. Ook het ontdooien van rundvlees en het heropwarmen van vlees of vis gedurende een paar minuten in een microgolfoven, veroorzaakt geen extra HCA.
