Hoe ongezond is charcuterie?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Volgens het tijdschrift Knack van 27 juni 2023 wijzen steeds meer studies uit dat de blootstelling aan nitraatverbindingen via charcuterie kan leiden tot een hoger risico op ernstige gezondheidsproblemen, zoals darmkanker (1).

• Nitrieten en nitraten worden aan onze voeding toegevoegd onder de code E249 tot E252, onder meer in charcuterie.
• Dat dient om de groei van schadelijke micro-organismen tegen te gaan.
• Sommige landen, zoals Denemarken en Frankrijk, hebben al strengere normen opgelegd aan fabrikanten van charcuterie.

Onderzoekers onderzochten het verband tussen nitraatverbindingen in voeding en dranken en darmkanker (2).

• Deze onderzoeksvraag is vrij logisch, aangezien schadelijke stoffen in voeding en dranken mogelijk de cellen van het verteringsstelsel kunnen beschadigen.
• De onderzoekers voerden een literatuurstudie uit.
• Ze vonden in totaal 40 waarnemende studies, die het verband tussen nitraten, nitrieten en darmkanker nagingen.
• Wanneer de studies de hoogste inname aan nitraatverbindingen in voeding en dranken vergeleken met de laagste, dan steeg het risico op darmkanker met 36%.
• Belangrijk is dat het nitraatgehalte in water het risico op darmkanker eveneens deed stijgen.

De onderzoekers besloten op basis van waarnemend onderzoek dat er een beperkte stijging is van het risico op darmkanker door nitraatverbindingen in de voeding.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Charcuterie bevat nitraatverbindingen die in waarnemend onderzoek voor een beperkte stijging van het risico op darmkanker kunnen zorgen.

• De vraag is: zal een beperking van charcuterie zoals de Hoge Gezondheidsraad aanraadt het aantal darmkankers doen dalen (3)?
• Het probleem is dat veel studies het risico op darmkanker van een hoge consumptie vergelijken met een lage consumptie.
  • Dat zegt eigenlijk weinig over een matige consumptie.
  • Bovendien zouden we met aanbevelingen vooral die consumenten moeten kunnen bereiken die veel charcuterie eten, wat zeer twijfelachtig is.
• Een tweede punt ligt in de haalbaarheid van dergelijke aanbeveling.
  • Om 1 geval van darmkanker te voorkomen, moeten 2.610 volwassenen gedurende 10 jaar dagelijks 20 gram rood vlees minder eten, of 1.740 volwassenen 20 gram charcuterie minder (4).
  • Dat komt doordat de meeste mensen sowieso geen darmkanker ontwikkelen, en dus voor niets charcuterie beperken.
  • Eerder onderzoek toonde aan dat er qua aantal darmkankers geen verschil is tussen vegetariërs en vleeseters (5).
• Ten slotte is het in het geval van obesitas efficiënter om te vermageren om het risico op darmkanker te doen dalen.
  • Bij mannen doet obesitas het risico op darmkanker met 30 tot 70% stijgen, net als het risico op andere kankers (6).
  • Het lijkt dus maatschappelijk gezien interessanter om de beperkte middelen te investeren in aanbevelingen met het hoogste rendement, namelijk preventie van obesitas, zeker bij kinderen.

Conclusie

Aan charcuterie worden nitraatverbindingen toegevoegd die het risico op darmkanker beperkt doen stijgen. Dat blijkt uit onderzoek. Het is echter onzeker in hoeverre een beperking van charcuterie het aantal darmkankers kan beïnvloeden. Onderzoek toont aan dat een zeer grote groep mensen gedurende een lange periode minder charcuterie moet consumeren, om 1 geval van darmkanker te vermijden. Het is veel efficiënter om te focussen op overgewicht: zeker bij mannen verhoogt obesitas het risico op darmkanker.