Geef me een molecule en ik zeg je hoe ze ruikt

Chemici kunnen perfect voorspellen hoe een nieuwe moleculaire structuur lichtgolven zal absorberen of weerkaatsten en welke kleur het overkoepelende macroscopische materiaal zal hebben. Maar de geur voorspellen van een stof zuiver op basis van haar moleculaire structuur, dat is wat anders.

We ruiken een bepaalde stof wanneer kleine moleculaire deeltjes van deze stof verdampen en onze neus bereiken. De moeilijkheid in het voorspellen van een geur zit ‘m in het feit dat moleculen met een zeer gelijkaardige structuur zeer uiteenlopende geuren kunnen hebben. En omgekeerd: als twee stoffen hetzelfde ruiken wilt dit hoegenaamd niet zeggen dat ze ook dezelfde moleculaire structuurformule hebben – denk aan de onfrisse visgeur van ongewassen kledij.

Amerikaanse onderzoekers hebben nu een begin gemaakt met een grondige aanpak van geurvoorspelling. Ze deden dat door een heuse competitie te organiseren tussen wereldwijde teams van onderzoekers. De opdracht: op basis van een berg subjectieve data – gegevens van experimenten waarin vrijwilligers aan honderden moleculen bepaalde geurkenmerken moesten verbinden – een algoritme bouwen dat in staat is de uiteindelijke geur van een stof te voorspellen.

De resultaten tonen vooral aan hoe moeilijk het is het volledige geurpallet dat wij mensen kunnen ruiken in een objectieve voorspellingsmethode te gieten. Sommige geurkenmerken zoals ‘zoet’, ‘lookgeur’, ‘fruitig’, ‘pikant’ en ‘verbrand’ worden bijvoorbeeld gemakkelijker voorspeld dan andere. De onderzoekers zeggen dat ze goed begonnen zijn maar ook dat er nog veel werk op de plank ligt. Ze zouden immers nog maar minder dan de helft van het volledige geurpalet kunnen voorspellen.