Natuurwetenschappen

Een recent geval van zelfexperimentatie roept ethische vragen op. De geschiedenis toont dat de drijfveren voor zelfexperimentatie divers en door de tijd heen verschoven zijn.

Sinds zijn vondst in de jaren 1980 staat een site met extreem goed bewaarde dinoskeletten in de Chinese Yixianformatie bekend als het tweede Pompeii. Alleen een plotse gebeurtenis als een vulkaanuitbarsting zou zoveel resten in zulk detail kunnen bewaren, heette het. Met de nieuwe uranium-lood dateringsmethode CA-ID-TIMS bewezen onderzoekers dat die theorie geen steek houdt.

In september vorig jaar registreerde de seismologische dienst van de Koninklijke Sterrenwacht een vreemde trilling die negen dagen lang aanhield. Wat was de oorzaak van dat seismologische signaal?

Ons heelal zal bij lange na niet lang genoeg bestaan om een willekeurig typende aap bij toeval het complete werk van Shakespeare te laten reproduceren. Dat blijkt uit nieuwe berekeningen van Australische wiskundigen die het bekende gedachte-experiment onder de loep namen.

Het weerfenomeen El Niño is minstens 250 miljoen jaar oud, blijkt uit nieuwe berekeningen. Zelfs toen de verschillende continenten nog met elkaar verbonden waren, had El Niño al invloed op het weer.

De Nobelprijs voor Scheikunde gaat dit jaar naar een celbioloog, een fysicus en een computerwetenschapper. David Baker slaagde erin om compleet nieuwe eiwitten te maken met Rosetta. Demis Hassabis en John M. Jumper gebruiken de kunstmatige intelligentie van AlphaFold2 om de structuur van zowat alle bekende eiwitten te voorspellen.

De Nobelprijs voor Fysica gaat dit jaar naar John Hopfield en Geoffrey Hinton: twee pioniers van het onderzoek naar neurale netwerken, dat mee aan de basis ligt van de huidige golf nieuwe AI-technologie.

Wiskundige Dirk Huylebrouck ontving een bijzondere brief van een Amerikaanse inmate: of hij eens naar zijn formule wilde kijken.

De Mount Everest is de voorbije 89.000 jaar ongeveer 15 tot 50 meter hoger geworden en groeit nog steeds.

Het genoom van de Zuid-Amerikaanse longvis (Lepidosiren paradoxa) telt maar liefst 91 miljard basen, dertig keer meer dan dat van de mens. Al zit er veel rommel-DNA tussen.

Barstende buizen of explosies, de risico’s van kernenergie zijn eigenlijk heel oud. Daardoor hebben beleidsmakers ze vaak onderschat. Nu onze centrales langer open gaan blijven, mogen we zeker niet dezelfde fout maken.

Op 22 september organiseert Platform Wiskunde Vlaanderen de tweede editie van het wiskundefestival MathFest. In een kort filmpje geven vijf deelnemers aan de Pitchbattle alvast een voorsmaakje. Wie verdedigt het best zijn of haar favoriete wiskundige? Stem mee!

Met Ramsey-getallen loste wiskundige Sam Mattheus (30) een oud probleem op een gloednieuwe manier op. Meetkundigen kenden de oplossing al een halve eeuw, ze wisten alleen niet dat het de oplossing was. Zijn onderzoek werd bekroond met de Eos Pipet i.s.m. de Jonge Academie.

De geschiedenisboeken van de wiskunde puilen uit met knappe koppen en hun belangrijke bijdrages. Maar wie is nu de populairste, de indrukwekkendste of de meest tot de verbeelding sprekende wiskundige aller tijden? Wij opteren alvast voor deze illustere figuren.

Wist je dat niet alle scheikundigen experimenten uitvoeren in een labo, maar sommigen ook een volledig onderzoek achter de computer doen?

Veronique Van Speybroeck, burgerlijk natuurkundig ingenieur en quantummodeleerder, krijgt de prestigieuze Francquiprijs voor exacte wetenschappen. Met haar pionierswerk baant ze de weg voor meer ecologische industriële processen van de toekomst.

Om een Ramseygetal te vinden, bracht hij twee takken van de wiskunde bijeen die elkaar normaal niet tegenkomen. Mattheus verwacht dat zijn manier van werken de wiskunde kan veranderen: ‘Zoeken naar iets wat er niet is, is contra-intuïtief. Dat moeten ook wiskundigen nog leren.’