Natuurwetenschappen


Tijd keert zichzelf om in de wereld van quantummechanica
Natuurkundigen ontdekken dat tijd in theorie twee richtingen uit kan gaan.


Mini-zwart gat vliegt als een naald of kogel door je heen
Oer-zwarte gaten zouden niet zijn gevormd uit ingestorte sterren, maar uit fluctuaties vlak na de oerknal. Wat zou er gebeuren als er zo eentje ons pad kruist?


Middeleeuwse beer met loodvergiftiging vroegste bewijs metaalvervuiling
De beer leefde duizend jaar geleden in zuidwest-Roemenië, in een regio die bekendstaat om haar mijnbouw en metallurgie sinds de middeleeuwen. Het is het vroegste bewijs van door de mens veroorzaakte zware metaalvervuiling in een wild dier.


Zo voorkom je zoutringen in je kookpotten
Wetenschappers onthullen het mysterie van zoutringen in kookpotten.

PI + AI, een succesformule?
π-dag, 14 maart, is tegelijk de internationale dag van de wiskunde. En op die dag mogen er dus wat wiskundige formules te zien zijn, zeker als ze iets te maken hebben met het getal π.

Onderaardse ‘continenten’ belemmeren stroming in mantel
De aardmantel bestaat uit heet maar vast gesteente dat niettemin traag voortbeweegt. Maar niet overal vloeit het mantelgesteente even vlot.

Neutrino met hoogste energie ooit gedetecteerd: ‘Duizend keer energieker dan alles wat we op aarde kunnen produceren’
Een ‘spookdeeltje’ dat door een detector in het Middellandse Zeegebied is ontdekt, bevatte dertig keer meer energie dan welk neutrino dan ook dat tot nu toe is waargenomen.

Chemici maken ‘nanotini’: 's werelds kleinste pasta
Bij de ontwikkeling van nieuwe, betere wondverbanden, creëerden onderzoekers extreem dunne zetmeelvezels. Die kunnen beschouwd worden als de kleinste pasta ter wereld. ‘Het heeft nog wat kruiding nodig.’

Terugblik 2024 - Chaos kan efficiënt zijn
In 2024 verscheen een baanbrekende studie waarin wiskundigen aantoonden dat structuur niet altijd de sleutel is.

Vooruitblik 2025 - Kan AI nieuwe wiskunde formuleren?
Wiskundige en winnaar van de Eos Pipet 2024 Sam Matteus kijkt uit naar verdere ontwikkelingen in generatieve AI, neurale netwerken en hun implicaties voor fundamenteel wiskundig onderzoek.

Terugblik 2024 - ’t Is goed in eigen grond te kijken
Europa dwingt lidstaten de eigen ondergrond te verkennen naar kritieke grondstoffen. Breekt een gouden tijdperk aan voor geologische onderzoek?

De wet van Benford is overal
Een merkwaardig wiskundig fenomeen regeert alle getallen rondom ons.

Wanneer wetenschappers hun eigen proefkonijnen worden
Een recent geval van zelfexperimentatie roept ethische vragen op. De geschiedenis toont dat de drijfveren voor zelfexperimentatie divers en door de tijd heen verschoven zijn.

Beroemde Chinese dinoskeletten gewoon bedolven onder modder
Sinds zijn vondst in de jaren 1980 staat een site met extreem goed bewaarde dinoskeletten in de Chinese Yixianformatie bekend als het tweede Pompeii. Alleen een plotse gebeurtenis als een vulkaanuitbarsting zou zoveel resten in zulk detail kunnen bewaren, heette het. Met de nieuwe uranium-lood dateringsmethode CA-ID-TIMS bewezen onderzoekers dat die theorie geen steek houdt.

Vorig jaar beefde de aarde wereldwijd negen dagen lang. Wat was de oorzaak?
In september vorig jaar registreerde de seismologische dienst van de Koninklijke Sterrenwacht een vreemde trilling die negen dagen lang aanhield. Wat was de oorzaak van dat seismologische signaal?

Heelal bestaat veel te kort om apen Shakespeare te laten reproduceren
Ons heelal zal bij lange na niet lang genoeg bestaan om een willekeurig typende aap bij toeval het complete werk van Shakespeare te laten reproduceren. Dat blijkt uit nieuwe berekeningen van Australische wiskundigen die het bekende gedachte-experiment onder de loep namen.

El Niño bestond al ten tijde van supercontinent Pangea
Het weerfenomeen El Niño is minstens 250 miljoen jaar oud, blijkt uit nieuwe berekeningen. Zelfs toen de verschillende continenten nog met elkaar verbonden waren, had El Niño al invloed op het weer.