Natuur & Milieu

Het lijkt een leuk idee om je kat te vernoemen naar Hermeliens kat uit Harry Potter: Crookshanks. Maar als je het internet mag geloven, is die naam te ingewikkeld en kan het arme beestje zijn eigen naam dan niet verstaan. Hoe zit dat? PhD-onderzoeker en kattenexpert Morgane Van Belle (UGent) legt het uit.

Ralph van Zwieten, doctoraatsonderzoeker aan Wageningen University & Research, ontwikkelde samen met de universiteit van Leiden een insectenlijm die kan dienen als duurzaam alternatief voor de pesticiden waar de landbouw nu gebruik van maakt.

Dat het tijdperk van de dinosauriërs eindigde door een meteorietinslag, is intussen genoegzaam bekend. Maar wat was de concrete doodsoorzaak van deze laatste massale uitstervingsgolf? Cem Berk Senel (Koninklijke Sterrenwacht en VUB) blies een oude hypothese nieuw leven in door nieuwe geologische data te combineren met simulaties van de inslag met een paleoklimaatmodel. Fijnstof dat bij de inslag vrijkwam zou jarenlang zonlicht hebben geblokkeerd en zo een ‘inslagwinter’ hebben veroorzaakt.

Bioloog Kevin Van Sundert ziet graag het grote geheel, en onderzoekt klimaateffecten op vegetatie, afhankelijk van de voedingsstoffen in de bodem. Met zijn openbaar toegankelijke databank van gegevens uit experimenten die de klimaatverandering nabootsen, wil hij onderzoek de wind in de zeilen geven. ‘Deze verzameling van data vermijdt dat wetenschappers telkens van nul moeten beginnen.’

Katachtigen met sabeltanden lijken meer op onze huiskatten dan gedacht. Dat blijkt uit Luiks onderzoek dat de evolutionaire geschiedenis van de sabeltand in kaart bracht.

Koekoekmoeders kunnen ongestoord hun ei in het nest van een pleeggezin leggen omdat ze lijken op een roofvogel. De vermomming verliest haar kracht wanneer er te veel soortgelijkende koekoekmoeders in de buurt vliegen.

Tijdens het Plioceen, zo’n drie miljoen jaar geleden, was de aarde gemiddeld drie graden warmer dan in de pre-industriële periode. Even warm dus als de meest waarschijnlijke opwarmingsscenario’s voorspellen voor 2100. Fossiele schelpen uit de Noordzee tonen aan dat de zomers 4,3 graden warmer waren, en de winters ‘maar’ 2,5 graden.

Cyanobacteriën: ze begonnen de grootste revolutie in onze natuurlijke geschiedenis. Maar tegenwoordig zien we ze vaak alleen als zomerpretbederver.

Zandbanken groeien enkel bij troebel zeewater, wat belangrijk is voor de biodiversiteit van kustgebieden. Door onder meer baggerwerken staat die biodiversiteit onder druk, ook in de Westerschelde.

Niet-inheemse planten beïnvloeden de 'klank' van een landschap. Monitoring van dat geluid kan helpen om veranderingen in ecosystemen op te sporen.

Als de temperatuur van het zeewater te hoog wordt, verbleekt het koraal. En dat heeft ernstige gevolgen, schrijft oceanograaf Jan Stel.

De rat zadelde de mens op met de pestepidemie. De vleermuis is een van de hoofdverdachten van de coronapandemie. Sprong ook lepra ooit over van dier op mens? Ja, met de rode eekhoorn als ‘springplank’ voor de bacterie, stelt nieuw archeologisch onderzoek.

Soundscapes opgenomen in Hawaï tonen dat vissen en andere zeedieren die in koraalriffen leven zich, afhankelijk van de maneschijn, anders gedragen.

Twaalf jaar geleden begonnen ingenieurs Filip Jorissen en Damien Picard aan de KU Leuven een onderzoeksproject om efficiënter te verwarmen met betonkernactivering. Nu is hun digital twin een start-up, Builtwins, waarmee ze allerlei gecombineerde verwarmings- en verluchtingssystemen beter aansturen en zo energie en geld besparen.

Zijn planten intelligent? Sinds de jaren 1990 zijn termen als intelligent plantgedrag, plantenbrein of -bewustzijn gemeengoed. Maar er weerklinkt ook kritiek. De toewijzing van menselijke eigenschappen aan planten gaat voor sommige ecologen een brug te ver.

Als er te veel CO2 in de atmosfeer zit, waarom halen we die er dan niet gewoon uit? Bomen en planten kunnen dat, dus moet het toch ook mogelijk zijn met technologie? Het kan inderdaad met Direct Air Captioning (DAC). Critici menen dat er efficiëntere manieren zijn om het opwarmen van de aarde te beperken tot 1,5°C. Binnen de plannen van de EU is de techniek wel een middel om in 2050 netto nul uitstoot te bereiken.

Wie in het bos gaat wandelen, moet al maanden door het slijk ploeteren. Zal de overvloedige regen gevolgen hebben voor de natuur? Botanicus Wouter Van Landuyt van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) maakt zich voorlopig geen zorgen. ‘Natte winters zijn de normale gang van zaken.’

Je eigen bio-groenten telen kan deze tijd van het jaar een aanlokkelijke hobby lijken. Maar als je beslist pesticiden achterwege te laten kan je je ook verwachten aan beschadigde wortels, aangevreten blaadjes en opgepeuzelde vruchten. Gelukkig is er een alternatief: parasitaire wormen inzetten om ongewenste beestjes te bestrijden!