Ongesteld

Elke maand bloeden is de natuurlijkste zaak van de wereld voor een gezonde jonge vrouw. Toch? Niet dus. Menstruatie is niet alleen pijnlijk of lastig, maar ook … niet noodzakelijk en onnatuurlijk.

Zoë (25) twijfelt al jaren aan de pil. ‘Ik krijg er emotionele buien van, en mijn libido lijdt eronder.’ In aflevering 2 van Ongesteld zet gynaecoloog Hendrik Cammu alles over voorbehoedsmiddelen op een rijtje. Tegelijk kunnen natuurlijke hormonen ook voor problemen zorgen. Dat weet Sarah (38) maar al te goed. Zij lijdt aan premenstruele dysfore stoornis en heeft elke maand zwarte dagen, waarop ze extreem prikkelbaar en depressief is.

Laat nooit een tampon uit je tas vallen als je op sollicitatiegesprek bent. Want dan kan je het wel vergeten. ‘Menstruatie wordt gezien als een zwakte’, zegt historica Kaat Wils. ‘Het werd vroeger expliciet aangegrepen als argument om vrouwen niet toe te laten om te studeren of te werken.’ Een gesprek over bloed, hysterie, menstruerende mannen en mislukte mayonaise.

In aflevering 1 van Ongesteld vertelt Hannah (16) over haar eerste keer. ‘Je gaat niet voor de hele speelplaats roepen: Hé gasten, ik heb mijn regels.’ Ook in de 21^ste eeuw wordt er nog altijd niet openlijk gepraat over menstruatie. Het taboe blijkt, verrassend genoeg, een product van het feminisme, vertelt historica Kaat Wils (KU Leuven), hoewel datzelfde feminisme er vandaag voor zorgt dat menstruatie bespreekbaarder wordt.

Een vrouw bloedt gemiddeld tweeduizend dagen in haar leven. Acht op de tien vrouwen ondervinden last van hun cyclus. Toch zwijgen we het liefst over menstruatie. Waar komt dat taboe vandaan? Wat is een ‘normale’ menstruatie en wanneer heb je een probleem? Welke impact hebben hormonen op je gezondheid en je gemoed? En waarom menstrueren vrouwen eigenlijk, terwijl er nauwelijks diersoorten zijn die ons dat nadoen?

Hormoontherapie tegen overgangs- en menopauzeklachten. Veel vrouwen, maar ook artsen, huiveren om eraan te beginnen of het voor te schrijven. Nochtans is het veilig, en helpt het niet alleen tegen opvliegers, maar ook tegen andere acute problemen, en voorkomt het op langere termijn osteoporose, hart- en vaatziekten en misschien zelfs dementie, verzekert gynaecoloog Herman Depypere.

Dat de pil beschermt tegen zwangerschap weten we, maar wat is de invloed op hersenen, sociaal gedrag en emoties? Daar is nog nauwelijks onderzoek naar gedaan. Aandacht voor de psychologische effecten is aan het groeien.

Sommige vrouwen hebben voor hun menstruatie zulke zware psychische problemen dat dit hun dagelijks leven hypothekeert. De wetenschap krijgt langzaam zicht op deze ernstige vorm van het premenstrueel syndroom.