James Webb-ruimtetelescoop

In 2024 hebben astronomen met behulp van de James Webb-ruimtetelescoop (JWST) verrassende waarnemingen gedaan die de gangbare theorieën over de vorming van sterrenstelsels uitdagen.

Nieuwe waarnemingen van de Webb-ruimtetelescoop suggereren dat het feit dat het heelal nu sneller uitdijt dan miljarden jaren geleden niet het gevolg is van een meetfout, maar van een nog onbekend kosmisch fenomeen.

De James Webb-ruimtetelescoop heeft de gassen in kaart gebracht die de zogeheten centaur 29P uitstoot. Wat kunnen we daaruit afleiden? 

Een van de dichtstbijzijnde sterren wordt vergezeld door een kolossale reuzenplaneet, minstens zes keer zo zwaar als Jupiter. De ster, Epsilon Indi geheten, is zelf een flinke slag kleiner, koeler en lichtzwakker dan de zon.

Bij de explosie van een zware ster 37 jaar geleden bleef een klein, supercompact en snel rondtollend sterretje achter. De neutronenster is wellicht de jongste die astronomen ooit waarnamen. 

NASA’s Space Telescope Live biedt nu rechtstreeks toegang tot actuele informatie over huidige, vroegere en komende waarnemingen van zowel Hubble als Webb.

Opnamen van de Webb-ruimtetelescoop tonen dat sterrenstelsels in het vroege heelal vaak plat en langwerpig zijn, zoals surfplanken en zwemnoedels, en maar zelden rond, zoals volleyballen of frisbees. Dat is opvallend, want dichter bij huis zijn zulke vormen zeldzaam.

Anderhalve eeuw geleden knalden twee gigantische kosmische rotsblokken met veel geweld op elkaar. Daarbij verpulverden ze vrijwel volledig, met een enorme waaier aan kleine, donkere stofdeeltjes als gevolg.

De James Webb Space Telescope tuurt naar sterrenstelsels uit de ‘kosmische dageraad’, en via een interactieve kaart kun je ze zelf verder verkennen.