landschap

Europa was voor de komst van de Homo sapiens niet bedekt met dichte, donkere bossen, maar met een mozaïek van open plekken en lichtdoorlatende bostypes. Later werden die open plekken schaarser. Hoe kan dat?

In de tiende en de elfde eeuw, zeg maar het ‘midden van de middeleeuwen’, kreeg het landschap van het huidige Nederland vorm. In een fraaie expo in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden wordt het weinig bekende verhaal van die periode verteld. Het verhaal over de landschapstransformatie gaat voor een deel ook op voor Vlaanderen.

Onderzoekers zijn erin geslaagd om historische veranderingen in het Afrikaanse landschap te reconstrueren aan de hand van de evolutionaire geschiedenis van de Afrikaanse meerval.

In het tweede deel van deze tocht beland ik in het deel van de Zwinstreek dat verdronk tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Erg toepasselijk zorgen de weergoden voor de constante aanvoer van frontzones.

Het einde van mijn tocht komt in zicht. Brugge ligt op slechts 20km afstand, maar mijn route over Pourbus’ kaart toont nog leegtes. De laatste twee dagen wil ik nog enkele oude havenplaatsen bezoeken, het Oud Zwin verkennen en het mysterie rond een afgebrande hoeve onderzoeken.

Na de jacht op Pourbus’ meet- en observatiepunten fiets ik met een stevige vaart naar de linkerbovenhoek van de kaart. Mijn gastheer van die avond woont 8 verdiepingen hoog in Blankenberge en naar het schijnt zijn de zonsondergangen met uitzicht op de polders adembenemend.

Maandag 24 september. Het stormachtige weekend heeft plaats gemaakt voor een blauwe hemel, stralende zon, een occasionele wolk en zuchtje wind. Op deze derde dag van mijn fietstocht kruip ik in het wiel van Bram Vannieuwenhuyze, bijzonder hoogleraar Historische Cartografie aan de Universiteit van Amsterdam, én begenadigd fietser.