neanderthaler
Belgische neanderthalers maakten werktuigen van vogelbotjes
Snijsporen op vogelbotjes uit de grot Scladina, in de buurt van Namen, geven aan dat neanderthalers er verschillende vogelsoorten aten en van sommige botjes gebruiksvoorwerpen maakten. Scladina is nog maar de tweede vindplaats die aantoont dat onze verre neven een vogelbot tot werktuig hebben bewerkt.
Moderne mens en neanderthaler leefden lang samen in het hart van Europa
De barre vrieskou hield Homo sapiens niet tegen om zich over Centraal- en wellicht ook Noordwest-Europa te verspreiden. Dat blijkt uit recente opgravingen in Duitsland. Het betekent ook dat de moderne mens en de neanderthaler ons continent lang met elkaar hebben gedeeld.
Een warmer klimaat bracht neanderthalers en denisovamensen samen
Beide menssoorten stonden met elkaar in contact, maar hoe frequent? Dat blijft een mysterie. Een nieuw klimaatmodel laat zien dat hun leefgebieden in bepaalde warmere periodes in elkaar overliepen, wat ontmoetingen makkelijker maakte.
‘Vikingziekte’ gelinkt aan neanderthaler-DNA
De ziekte van Dupuytren komt vaker voor in Europa dan in Afrika. Dat komt deels doordat de voorouders van Europeanen zich hebben gekruist met neanderthalers.
Genen geven inzicht in de samenleving van (Siberische) neanderthalers
Oud-DNA van dertien neanderthalers uit twee grotten in het Aziatische Altaigebergte biedt voor de eerste keer inzicht in hoe die mensen samenleefden. De grootste genetische studie van neanderthalers tot nu toe vond een vader en dochter, en verschillende andere nauwe verwanten. Voor genetische diversiteit zorgden de vrouwen die bij de groep van hun man gingen wonen.
‘Het is niet schokkend dat Homo sapiens seks heeft gehad met de neanderthaler’
Dankzij het werk van paleogeneticus Svante Pääbo weten we dat gemiddeld twee procent van ons DNA afkomstig is van neanderthalers. Vandaag wint hij de Nobelprijs voor Geneeskunde. Eos sprak met hem in 2014: ‘Mogelijk hebben wij onze neiging tot zwaarlijvigheid geërfd van de neanderthaler’.
‘De mens kon al heel vroeg abstract denken’
Veerle Rots, laureate van de Francqui-prijs van dit jaar, heeft met haar onderzoek naar stenen artefacten de blik van archeologen op de verre prehistorie ingrijpend veranderd. Ze toonde aan dat homo sapiensen én neanderthalers al heel vroeg complexe gebruiksvoorwerpen maakten, onder meer via montage.
‘De moderne mens leerde van de neanderthaler, niet omgekeerd’
Steeds meer nieuwe inzichten tonen aan dat de ‘primitieve’ neanderthaler eerherstel verdient.
Is de schepper een dief?
We zijn voortdurend geneigd om om onze creativiteit te overschatten, stelt taalkundige Hendrik De Smet (KU Leuven). 'Onze echte creativiteit zit juist in ons vermogen te leren en wat we geleerd hebben te gebruiken.'
