Natuurwetenschappen

Het was natuurlijk een klotejaar, maar de wetenschap deed wetenschapswatcher Hetty Helsmoortel ook vaak glimlachen. En dus presenteert ze je met veel plezier: het jaar in wetenschappelijke faits divers.

Tijdens deze epidemie gaat veel desinformatie viraal, maar net zo goed worden er uit correcte aannames onjuiste conclusies getrokken. Wetenschapsfilosoof Sylvia Wenmackers vond acht denkfouten over covid-19 die te maken hebben met kansrekening. 

We mogen dan misschien voorlopig even niet op restaurant, maar wij presenteren u een wiskundige menukaart om duimen en vingers bij af te likken!

Wiskunde en fysica zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar wiskunde speelt in veel meer domeinen een belangrijke rol, merkt blogger Hannelore Prinsen op: 'Net zoals met mensen die verliefd zijn, zie ik het gezicht van de wiskunde overal verschijnen'.

Om de zoveel dagen ‘een ziekenhuis erbij’ is véél minder dramatisch dan ‘een verdubbeling van het aantal opnames’. Ook wiskundige Dirk Huylebrouck legt het risico van exponentiële groei nog eens uit.

In 2025 leveren de resterende Belgische kernreactors hun laatste elektriciteit. Dat was tenminste de bedoeling. Om zeker te zijn van elektriciteitsbevoorrading, besloot de regering onlangs om de twee jongste kernreactors - Doel 4 en Tihange 3 - tien jaar langer in gebruik houden. Oudere reactors zullen tot nader order wel worden afgebroken. Maar hoe doe je dat, een kerncentrale ontmantelen?

Hoe een volstrekt banaal getal eerst de aandacht trok van fans van sciencefiction en fantasy ... en toen ook van de wiskundigen. 

De Brit Roger Penrose, de Duitser Reinhard Genzel en de Amerikaanse Andrea Ghez mogen zich voortaan winnaars van de Nobelprijs voor Natuurkunde noemen. De Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen bekroonde het drietal dinsdagmiddag voor hun baanbrekende bijdragen aan het onderzoek naar zwarte gaten. 

Hoewel wetenschapsfilosoof Sylvia Wenmackers (KU Leuven) conflicten zoveel mogelijk vermijdt, komt ook zij weleens in een heftige discussie terecht. De oorzaak? De inspectieparadox.

Het moet niet al 7 zijn wat de klok slaat... Ook getallen groter dan een miljoen verdienen het om als favoriet bestempeld te worden!

Antonella Fioravanti is een straffe jonge wetenschapper aan de VUB - en een ridder! Stella d'Italia is de naam van de orde in het Italiaans, waarin Antonella werd geridderd voor haar bijdrage aan de wetenschap.

Hoog bezoek deze week in het Zuid-Franse Cadarache, waar langzaam maar zeker ITER verrijst – de grootste en meest ambitieuze technische installatie ooit gebouwd. De Franse president Macron luidt er officieel de finale assemblage van de fusiereactor in. Die moet straks de droom van kernfusie als een propere, veilige en onuitputtelijke energiebron dichterbij brengen.

Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel en Harvard University zijn er voor het eerst in geslaagd om nabije-veld licht, dat is licht dat aan oppervlakten blijft kleven, vorm te geven.

Walter Van Rensbergen is astrofysicus aan de VUB. Hij bestudeert niet alleen de sterren, maar bevindt er zich ook midden in: asteroïde 24679 werd namelijk naar hem genoemd. In zijn laatste blog doet hij de 'gulden snede' uit de doeken: een wiskundige verhouding die als heel harmonieus wordt ervaren in de architectuur en kunst.

Begin maart voorspelden "wiskundige modellen" van de covid-19-pandemie een meltdown van onze gezondheidszorg. Het gevolg was een lockdown om dat scenario te vermijden. Wiskundige Bert Mortier evalueert in deze blogpost de voorspellende waarde van die wiskundige modellen.

Wat is tijd? Die vraag is hetzelfde lot beschoren als zo veel filosofische vragen: de wetenschap heeft er intussen gretig beslag op gelegd. Natuurkundigen onderzoeken onder meer de structuur ervan: verloopt tijd continu of vertoont ze een korrelige structuur? In het laatste geval bedraagt een tijdkorrel volgens Amerikaanse theoretische fysici hooguit 10^-33 seconden.

Op 19 juni verleende de Raad van CERN unaniem haar goedkeuring aan de update van de Europese Strategie voor deeltjesfysica. Blikvanger in dit strategisch plan is de bouw van een heuse “higgsfabriek”, een superdeeltjesversneller van honderd kilometer lang die de huidige Large Hadron Collider (LHC) op termijn moet vervangen. Prijskaartje: 21 miljard euro.