landbouw

Tegen 2050 telt de aarde tien miljard bewoners. Tegelijk neemt de oppervlakte landbouwgrond per persoon af. Hoe voeden we al die mensen? Verticale landbouw belooft een oplossing: als we niet meer in de breedte kunnen uitbreiden, dan maar in de hoogte. ‘Binnenkort wordt elektriciteit bijna gratis. Dan zijn er geen grenzen meer aan wat we in verticale boerderijen kunnen kweken.’

Slim watergebruik, minder schadelijke gewasbeschermers … Je kent de klassiekers wel als het gaat over duurzame landbouw. De bestrijding van veeziektes krijgt veel minder aandacht, maar is net zo cruciaal voor de toekomst van onze voedselproductie. 

Een slordige 64 miljoen vierkante kilometer, twee keer de oppervlakte van Afrika, zoveel land is er nodig om de soortenrijkdom van de aarde te beschermen. Dat is althans de conclusie die op tafel ligt nu de wereld onderhandelt over nieuwe afspraken over biodiversiteitsbehoud.

Onze bodems kunnen hevige buien vaak niet slikken, met modderstromen en ondergelopen kelders tot gevolg. Dat is niet enkel een probleem van verharding rond huizen, maar ook van sterk samengedrukte bodems die niet veel water meer doorlaten. Het probleem is alomtegenwoordig en dat komt doordat we steeds meer en zwaardere machines gebruiken om het land te bewerken.    

Peulvruchtenplanten hebben een bijzondere eigenschap: ze halen stikstof uit de lucht. Dat doen ze in een joint venture met bacteriën die in knolletjes in hun wortels leven. Soja is een belangrijke eiwitleverancier – én een peulvrucht. Je kan de plant hier kweken, maar dat zal pas echt goed lukken als de juiste bacteriën rond en in zijn wortels zitten.

We zijn in Vlaanderen kampioen in draineren. Dat is vaak nodig om land geschikt te maken voor productie van voedsel of om te wonen. We staan tegelijk ook hoog op de wereldranglijst van regio’s met waterstress (23ste! op een totaal van 164 landen). We moeten dus enerzijds water afvoeren wanneer het te nat is, maar anderzijds ook veel meer water vasthouden in de grond, zodat we het kunnen gebruiken als het droog is. Anders gaan draineren is de boodschap!

Hoeveel reportages over biotechnologie eindigen met iets zichtbaars én direct bruikbaars in een potje? Vast heel weinig, maar er bestaan uitzonderingen. Het laatste beeld van een ochtend bij Biotalys: een glazen flesje met een antischimmelmiddel voor voedingsgewassen, op basis van antilichaamtechnologie.

Met genbewerking kunnen we gewassen maken die minder water en voedingsstoffen vragen, sneller laten groeien en bestendiger maken tegen hitte, plagen en ongedierte. Het debat rond genetisch gemodificeerde organismen (GGO) en hun regelgeving in de EU is sterk gepolariseerd. Is de Europese regelgeving aan herziening toe?

De Europese landbouw is kwetsbaar voor weersextremen, maar heeft ook de sleutel in handen. Door goed te kiezen hoe boeren hun land beheren, kunnen ze zich wapenen tegen droogte en piekregens. Meer dan duizend observaties over heel Europa tonen dat het vooral belangrijk is om de bodem bedekt te houden met levende planten, ook in de winter.