Natuur & Milieu

Biologe Lynn Margulis veranderde onze kijk op de vroege evolutie radicaal. In 1967 kwam ze met de revolutionaire stelling dat niet competitie, maar samenwerking tussen verschillende micro-organismen de evolutie naar complexe organismen mogelijk maakte. Genetisch genealoog vertelt Maarten Larmuseau vertelt in deze aflevering over de geniale, maar ook omstreden, biologe.

Wanneer we aan apporteren denken, denken we automatisch aan honden. Toch zijn er ook katten die dat graag doen.

Beton is de koning van de bouwmaterialen. De helft van alle gebouwen ter wereld is gemaakt van het bekende grijskleurige materiaal, en ook uit de hedendaagse infrastructuur is het niet meer weg te denken. Maar er is ook een keerzijde: bij de productie komt een forse hoeveelheid CO2 vrij. Inmiddels wordt naarstig gezocht naar manieren om die uitstoot omlaag te krijgen.

Dieren zien de wereld anders dan mensen. Dat kon al op foto’s worden vastgelegd, maar een nieuw systeem maakt het ook mogelijk op bewegend beeld.

Door eigenschappen vast te klikken die goed onderling samengaan, bieden supergenen opvallende evolutionaire voordelen. Maar daar moeten organismen een prijs voor betalen: supergenen maken het bijna onmogelijk om slechte mutaties weg te gommen.

De komst van een uitheemse mier leidt tot de toename van het aantal zebra’s op de Afrikaanse savanne en brengt zo de leeuwenpopulatie in gevaar. Dat is de hypothese achter een even fascinerend als alarmerend voorbeeld van een ecologische kettingreactie die een invasieve exoot in gang kan zetten.

Potvissen schuimen de oceanen af in kleine groepen, die op basis van gedrag én geluid met elkaar verbonden zijn in clans. De sociale structuur heeft veel weg van menselijke samenlevingsvormen.

De bek van honden is een broeihaard voor microben. Een daarvan is voor mensen bijzonder gevaarlijk.

Stel je eens voor, een toekomst waarin je laptop of smartphone opgeladen wordt met mierenzuur, gemaakt van gerecycleerde CO₂. Het klinkt waarschijnlijk als iets uit een sciencefiction film. Toch wordt in deze opwindende tijd, vol wetenschappelijke vooruitgang, ijverig onderzoek gevoerd naar verschillende manieren om CO₂ te hergebruiken en niet zomaar uit te stoten in onze atmosfeer.

Lichtvervuiling speelt de astronomie, onze gezondheid én de biodiversiteit parten.

De aanpassing van het leven op aarde aan veranderende omgevingen is mogelijk  door natuurlijke selectie op basis van individuele verschillen. Deze (genetische) diversiteit binnen soorten staat echter onder druk. Het blijkt dat we als mensen onze strategieën moeten aanpassen om deze verschillen te monitoren, en zo onze biologische hulpbronnen optimaal te beheren.  Als we willen blijven profiteren van de diensten van de natuur, kunnen we maar beter deze grondstoffen van natuurlijke evolutie in de gaten houden zodat soorten zich kunnen blijven aanpassen aan veranderingen in hun omgeving.

‘Er zwommen al haaien in de zee nog voordat de bomen groeiden.’ Dat is een bekend feitje over de geschiedenis van het leven op aarde. Maar klopt het wel?

Afgelopen weekend barstte de vulkaan bij het IJslandse vissersdorpje Grindavik opnieuw uit. Dat is niet zeldzaam: IJsland telt 33 vulkanen waarvan er gemiddeld om de vijf jaar eentje uitbarst. Geen van het dertigtal actieve vulkanen vrezen de IJslanders evenwel meer dan Katla. Het is een kwestie van tijd vooraleer die zich opnieuw roert. Wat staat ons dan te wachten?

Op dit moment is het hartje winter. Is het toch denkbaar dat we in een opwarmende wereld binnenkort een winter zonder vriesdagen meemaken? Weerman Bram Verbruggen geeft antwoord.

Spinnen hebben creatieve strategieën ontwikkeld om te kunnen overleven in leefgebieden over de hele wereld. Het enige wat niet lijkt te lukken, is het charmeren van de mens.

Agrobacterium tumefaciens is een bacterie met een buitengewoon talent: ze is in staat om genen over te dragen naar een ander levend organisme.

Sommige planten bestuiven vaker zichzelf en produceren minder nectar als evolutionaire reactie op het instorten van insectenpopulaties. Slecht nieuws voor bestuivende insecten, die daardoor nog meer onderdruk komen te staan.