Technologie

Professor Pieter Roelfsema van het Nederlands Herseninstituut werkte samen met Zweedse en Duitse onderzoekers aan een hersenimplantaat in muizen. Met hun onderzoek hopen ze op termijn blinde mensen hun zicht terug te geven.

De zeventiende-eeuwse wiskundige en filosoof Leibniz besefte dat hij dat droomproject niet alleen zou kunnen uitvoeren, maar hoopte dat een handvol slimme mensen er in een paar jaar wel klaar mee zou zijn. Hoe ver staat dat project nu?

Een nieuwe sensor kan snel PFAS detecteren in drinkwater.

Joseph Friedmann dacht waarschijnlijk niet aan ‘stilte creëren’ toen hij het plooibare rietje uitvond. Toch brengt zijn uitvinding ons een stap dichter bij een geluidsarmere samenleving.

Moet je nu naar een toilet rennen of kan je je plas nog ophouden tot je thuis bent? Een nieuw implantaat kan patiënten zonder gevoel in hun blaas helpen om die vraag te beantwoorden.

Bij de opkomst van ChatGPT waren er bedenkingen over de impact ervan op ons dagelijks leven. Zelf maak ik er elke dag gebruik van voor het werk. Ik deel graag mijn ervaringen met jullie en geef enkele tips voor iedereen die het toch eens een kans wil geven.

Een week lang testten geologen van het Instituut voor Natuurwetenschappen de sensoren van hun biogeïnspireerde mijnrobot in een oude Sloveense mijn. De robot kan dunne aders metaalerts in de rots opsporen. ‘In de mijnbouwsector is een technologische revolutie aan de gang.’

Tot voor kort analyseerden onderzoekers tumorweefsel om de eigenschappen van kanker te bepalen. De ontdekking dat kankercellen hun inhoud vrijstellen in het bloed heeft nieuwe mogelijkheden gecreëerd. Ingrijpende chirurgie om tumorweefsel te bemachtigen vervangen door een bloedprik? Hoe gaat dit precies in zijn werk en is het wel zo eenvoudig als het lijkt?

Een nieuw type transistor stelt AI-hardware in staat om informatie te onthouden en te verwerken zoals het menselijk brein dat doet.

Nog tot 24 maart vindt Flanders Technology & Innovation plaats, een reeks festivals die herinneringen oproepen aan de jaren 1980. Ze moeten de schijnwerper zetten op Vlaanderen als kennisregio. Bij de start van FTI polsen we bij minister van Innovatie Jo Brouns naar de stand van het wetenschappelijk onderzoek in Vlaanderen. ‘Innovatie is geen doel op zich.’

Een op de vijf Vlamingen gebruikt regelmatig ChatGPT of andere generatieve AI voor werk of studie. Daarmee is artificiële intelligentie sneller ingeburgerd dan Netflix of TikTok. Toch betekent dat niet dat we die ontwikkelingen zonder meer omarmen. ‘We trekken lessen uit onze omgang met smartphones en sociale media.’

Al 65 miljoen jaar lang moeten motten zichzelf beschermen tegen vleermuizen. Daarvoor gebruiken de nachtvlinders verschillende verdedigingsstrategieën. Die van de stippelmot kan een bron van inspiratie zijn voor nieuwe technologieën.

Taalmodellen zoals ChatGPT kunnen met lichte aanpassingen een krachtige tool worden voor scheikundig onderzoek. Hoe werkt dat?

We zijn in het begin van de zeventiende eeuw, een tijd van grote astronomen, zoals Tycho Brahe, en Johannes Kepler. Het beroep van astronoom was toen moeilijker uit te oefenen dan nu. Natuurlijk geen computers, maar dat was niet het enige probleem. Er was toen ook nog geen deftige voorstelling van getallen voorhanden, de berekeningen gebeurden allemaal met breuken, en ja, met de hand dus. Ook de logaritme, het hulpmiddel bij uitstek bij zware berekeningen, was nog niet uitgevonden. Dat gebeurde pas in 1617 door John Napier. En ongeveer toen, ook dankzij onze Simon Stevin, geraakte alles in een stroomversnelling. In 1623 al was er de eerste mechanische rekenmachine, speciaal ontworpen voor Kepler door Wilhelm Schickard, een collega-astronoom. Het was het eerste rekentoestel met geautomatiseerde `overdrachten'.

Robots associëren we doorgaans met robuuste, metalen apparaten, die tegen een stootje kunnen. Er is nood aan een nieuwe klasse die delicate taken kan uitvoeren, zoals de handling van zacht fruit of interacties met levende wezens. Soft robotics, waar robotici zachte robots maken, is een belangrijk groeiveld. Onderzoekers aan de VUB en UGent wijzen de weg.

Quantumcomputers beloven een revolutie in het wetenschappelijk onderzoek doordat ze heel snel gigantische data kunnen analyseren, maar er is ook een keerzijde aan die grote rekenkracht.

De supercomputer heeft een enorme impact op wetenschappelijk onderzoek, en ons eigen dagelijkse leven. Toch hebben nog maar weinig mensen al een supercomputer in het echt gezien. Wat moeten we ons voorstellen bij zo’n computer op steroïden? Steven Latré, hoofd van de onderzoeksgroep Artificiële Intelligentie bij imec, geeft antwoord in onze podcast.