Technologie

Nog tot 24 maart vindt Flanders Technology & Innovation plaats, een reeks festivals die herinneringen oproepen aan de jaren 1980. Ze moeten de schijnwerper zetten op Vlaanderen als kennisregio. Bij de start van FTI polsen we bij minister van Innovatie Jo Brouns naar de stand van het wetenschappelijk onderzoek in Vlaanderen. ‘Innovatie is geen doel op zich.’

Een op de vijf Vlamingen gebruikt regelmatig ChatGPT of andere generatieve AI voor werk of studie. Daarmee is artificiële intelligentie sneller ingeburgerd dan Netflix of TikTok. Toch betekent dat niet dat we die ontwikkelingen zonder meer omarmen. ‘We trekken lessen uit onze omgang met smartphones en sociale media.’

Al 65 miljoen jaar lang moeten motten zichzelf beschermen tegen vleermuizen. Daarvoor gebruiken de nachtvlinders verschillende verdedigingsstrategieën. Die van de stippelmot kan een bron van inspiratie zijn voor nieuwe technologieën.

Taalmodellen zoals ChatGPT kunnen met lichte aanpassingen een krachtige tool worden voor scheikundig onderzoek. Hoe werkt dat?

We zijn in het begin van de zeventiende eeuw, een tijd van grote astronomen, zoals Tycho Brahe, en Johannes Kepler. Het beroep van astronoom was toen moeilijker uit te oefenen dan nu. Natuurlijk geen computers, maar dat was niet het enige probleem. Er was toen ook nog geen deftige voorstelling van getallen voorhanden, de berekeningen gebeurden allemaal met breuken, en ja, met de hand dus. Ook de logaritme, het hulpmiddel bij uitstek bij zware berekeningen, was nog niet uitgevonden. Dat gebeurde pas in 1617 door John Napier. En ongeveer toen, ook dankzij onze Simon Stevin, geraakte alles in een stroomversnelling. In 1623 al was er de eerste mechanische rekenmachine, speciaal ontworpen voor Kepler door Wilhelm Schickard, een collega-astronoom. Het was het eerste rekentoestel met geautomatiseerde `overdrachten'.

Robots associëren we doorgaans met robuuste, metalen apparaten, die tegen een stootje kunnen. Er is nood aan een nieuwe klasse die delicate taken kan uitvoeren, zoals de handling van zacht fruit of interacties met levende wezens. Soft robotics, waar robotici zachte robots maken, is een belangrijk groeiveld. Onderzoekers aan de VUB en UGent wijzen de weg.

Quantumcomputers beloven een revolutie in het wetenschappelijk onderzoek doordat ze heel snel gigantische data kunnen analyseren, maar er is ook een keerzijde aan die grote rekenkracht.

De supercomputer heeft een enorme impact op wetenschappelijk onderzoek, en ons eigen dagelijkse leven. Toch hebben nog maar weinig mensen al een supercomputer in het echt gezien. Wat moeten we ons voorstellen bij zo’n computer op steroïden? Steven Latré, hoofd van de onderzoeksgroep Artificiële Intelligentie bij imec, geeft antwoord in onze podcast.

Draden gekoppeld aan een chip lezen de hersenactiviteit en een robot naait ze in het brein. 

Elk van jouw tien vingerafdrukken is uniek, toch? En bijgevolg zijn ze individueel niet met elkaar in verband te brengen, correct? Toch niet. Nieuw onderzoek daagt met behulp van AI een hardnekkige forensische overtuiging uit.

Iets opzoeken met behulp van ChatGPT vereist niet langer dat je de juiste tekstprompt invoert. OpenAI is dit najaar begonnen met meer gebruikers de mogelijkheid te geven om verbaal vragen te stellen aan het AI-model. Dat kan onder meer via de ChatGPT-app voor Android- en iOS-smartphones.

Een computermodel voorspelt stoffen, en leert een robot om die vervolgens ook effectief te maken, zonder menselijke tussenkomst. De nieuwe materialen kunnen interessant zijn voor onder andere batterijen of zonnecellen.

Even leek het alsof elastaan niet meer welkom zou zijn in de kleren van morgen. De hardnekkige vezel zorgt er immers voor dat een groot deel van de kleding nauwelijks te recyclen valt. Voor het eerst zijn Belgische en Oostenrijkse wetenschappers erin geslaagd om de vezel uit textiel te halen.

Een hittegolf in september, wie had dat tien jaar geleden durven voorspellen? Onze planeet en de hele biodiversiteit staan onder een stijgende druk door de opwarming. Tot nu toe gebruiken we planten voornamelijk als bronnen van voedsel en medicijnen, maar ze kunnen ook deuren openen naar andere mogelijkheden zoals voor duurzame papier- en biobrandstofproductie. Dit is een interessante strategie om de opwarming van de aarde te vertragen.

Chatbots gaan blijkbaar op vakantie in december. Hun onvoorspelbaar gedrag vraagt om ze te bestuderen volgens de kunst van de gedragsbiologie: volg hen, en bestuur hun gedrag.

Waar blijven de robots die uiteenlopende taken uitvoeren en op een mens lijken? Ze zijn hier al, of dat werd in het afgelopen jaar toch opvallend vaak geclaimd.

Ken je dat ‘hoedje’ dat een verpleger op je wijsvinger steekt in het ziekenhuis? In luttele seconden vertelt het je wat je zuurstofniveau is van je bloed, informatie die je leven kan redden. Het lijkt wel magie, maar het is simpelweg fotonica.