Hoe maken we in de toekomst nog medicijnen, bouwmaterialen, textiel of verpakkingsmaterialen als we geen fossiele grondstoffen meer gebruiken? Er bestaan al veel alternatieven, maar die kunnen vaak nog niet gebruikt worden. Gelukkig kunnen slimme computerprogramma’s ons helpen.
Begin november overleed Filip van Brabander op zeventigjarige leeftijd. Hij was de eerste eindredacteur van Eos en volgde in 1990 hoofdredacteur Jef Anthierens op. Hij leidde onze wetenschapsredactie tot 2005, waarna hij als freelancer aan de slag ging.
Een schimmel of milieuramp kan een plantensoort plots op de rand van uitsterven brengen. Wetenschappers leggen diepgevroren back-upcollecties aan. Bij –196°C sturen ze de planten zelfs de eeuwigheid in.
Zo'n 155 miljoen jaar geleden scheurde er een stuk land af van Australië, dat vervolgens naar het noorden verschoof. Waar dat verloren continent precies gebleven was, bleef echter lange tijd onduidelijk. Utrechtse geologen vonden een verklaring voor dat mysterie.
Bewerkte voeding beïnvloedt de beloningscircuits in ons brein. Moeten we voedselverslaving zien als een nieuw soort eetstoornis?
Van burger tot algenshake: zeewier is hip. Toch werd het in Europa tot voor kort als armeluisvoedsel beschouwd. Dat is niet altijd zo geweest, blijkt uit nieuw archeologisch onderzoek.
Diep in het centrum van de aarde bevinden zich twee vreemde opeenhopingen. Die zijn vermoedelijk de overblijfselen van de hypothetische planeet Theia, die miljarden jaren geleden in botsing kwam met de aarde. De overige brokstukken klonterden samen tot de maan.
Het inbrengen van de ontlasting van een gezonde donor in de darmen van een zieke patiënt kan helpen bij het bestrijden van resistente superbacteriën.
Om een eicel te bevruchten, moeten zaadcellen een flink eind tegen de stroom in zwemmen. Die tocht is een deel van de natuurlijke selectie: alleen de beste zwemmers geraken tot bij de eicel. Onderzoekers hebben nu gezien dat spermatozoïden hun zwemtechniek aanpassen aan de stroming en de vloeibaarheid van hun omgeving.
Nederlandse chirurgen gebruiken in wereldprimeur augmented reality bij het verwijderen van longtumoren.
De James Webb-ruimtetelescoop heeft een opname gemaakt van de Krabnevel, het restant van een supernova-explosie op 6500 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Stier.
Bedrijven kunnen artificiële intelligentie gebruiken om beslissingen te maken die een grote invloed hebben op iemands leven, op voorwaarde dat ze uitleggen waarom AI deze beslissing neemt.
Afvalwater uit een fabriek, ziet er, dankzij afvalwaterzuivering vaak heel proper uit, maar toch kan het nog heel wat sporen van geneesmiddelen, pesticiden of schoonmaakmiddelen bevatten. Sara Feijoo Moreira (KU Leuven) en haar collega's ontwikkelden een methode die gebruik maakt van elektrochemie om deze microverontreinigingen volledig uit afvalwater te verwijderen.
Liefst 1 op de 5 volwassenen lijdt aan een slaapstoornis. Met een compact, draagbaar apparaatje en AI wil Elisabeth Heremans (KU Leuven - FWO) slaapproblemen bij patiënten analyseren vanuit het comfort van hun eigen bed, in plaats van hen volgeplakt met draden in een slaapkliniek te laten overnachten.
We zitten met een klein (nu, ja) groen probleem: de zuidelijke groene stinkwants, een insect uit Ethiopië, is aan een opmars bezig in ons land. En dat is slecht nieuws voor onze groentetelers. Gelukkig werkt Margot Geerinck aan een oplossing. De hoofdrolspelers: sluipwespen & schimmels!
In 2021 viel er een grote waterbom in Wallonië en de voorbije zomers kampten we steeds met hittegolven en periodes van droogte. Maar wist je dat onze tuinen ons kunnen helpen beschermen tegen de effecten van klimaatverandering ? Valerie Dewaelheyns (KU Leuven) licht een tipje van de sluier.
Hoogbegaafdheid kan samengaan met autisme, ADHD of dyslexie. Vaak wordt de hoogbegaafdheid dan niet opgemerkt. Wetenschappers noemen het twice-exceptional (dubbel bijzonder) of kortweg 2E. Zeven vragen en antwoorden over dubbel bijzondere kinderen.
Professor Saleemul Huq uit Bangladesh was een vaste waarde op elke klimaattop. Op 29 oktober overleed hij op 71-jarige leeftijd. Eos sprak hem onlangs nog over de kloof in wereldwijd klimaatonderzoek. ‘De literatuur is gekleurd.’
