Geschiedenis
Is Columbus dan toch niet verantwoordelijk voor de Europese syfilisuitbraak?
Een gangbare hypothese stelt dat Christoffel Columbus met zijn Amerikaanse ontdekkingsreizen de seksueel overdraagbare aandoening syfilis naar Europa bracht. Deze theorie is niet sluitend, en recent onderzoek vond de bacterie Treponema pallidum, verantwoordelijk voor de ziekte, terug op skeletten die kunnen dateren uit de middeleeuwen.
Wetenschappers ontdekken de vermoedelijke herkomst van de stenen van Stonehenge
Zowel voor bezoekers als voor wetenschappers blijft Stonehenge een van de meest mysterieuze officiële en officieuze wereldwonderen. Dankzij een nieuwe analyse weten we waar de grote stenen waarschijnlijk vandaan komen, een vraag die eeuwenlang onbeantwoord bleef.
Wat druivenpitten ons leren over veerkracht na een crisis
Als je bent wat je eet, dan ben je ook een beetje het afval dat je daarbij produceert. Dat moeten Israëlische archeologen gedacht hebben. Zij ontrafelden het lot van een verlaten nederzetting aan de hand van voedselresten.
De zegeningen van de zwarte dood
De coronapandemie doet onze samenleving op haar grondvesten daveren. Een terugblik in de geschiedenis kan ons meer leren over de sociale impact van een pandemie op lange termijn, bijvoorbeeld de builenpest die zich in de middeleeuwen vanuit China tot in Scandinavië verspreidde.
Plantsteentjes
Laatmiddeleeuwse groente- en fruitresten uit Brusselse tuinen: ze zijn intussen al lang vergaan, maar via de huidige innovatieve technieken zijn ze perfect opnieuw op te sporen. De masterproef van archeologe Rosalie Hermans (VUB) is een ode aan de nieuwe wetenschappelijke revoluties uit de moderne archeologie.
Een caleidoscopisch beeld van Congo
De auteurs van Koloniaal Congo, een geschiedenis in vragen willen een ‘verificatieproces’ in gang zetten en de daden en de beleving van zowel kolonisatoren als gekoloniseerden zo nauwkeurig mogelijk in kaart brengen.
'Fake news is oud nieuws'
In de Toekomsttalks van UPV vertellen wetenschappers en denkers hoe zij de samenleving na de coronacrisis zien. Deze week: hoogleraar antieke wijsbegeerte Danny Praet (UGent) over fake news in antieke retoriek.
De moderne mens ontstond waarschijnlijk niet op één plek
De moderne mens, Homo sapiens, is in Afrika ontstaan. Maar waar stond de wieg van onze voorouders? En wanneer ontwikkelden ze hun moderne anatomie en gedrag? De opkomende theorie van het Afrikaanse multiregionalisme biedt steeds beter antwoord op die vragen.
Mijn zoektocht naar de oorsprong van racisme
Blogger Hannelore Prinsen is lang blind geweest voor het racisme waarmee veel mensen te maken krijgen. In navolging van #EducateYourself verdiepte ze zich in de oorsprong ervan, maar dat is nog lang niet genoeg.
‘Kolonialisme gaat over ontmenselijking’
Op 30 juni 1960 werd de Belgische kolonie Congo onafhankelijk. Ondanks de toegenomen publieke aandacht, blijft het koloniale verleden na 60 jaar nog grotendeels onverwerkt. De Black Lives Matter-beweging zet de discussie over de erfenis van koning Leopold II op scherp. ‘De verheerlijking van Leopold in de openbare ruimte is een vorm van symbolisch geweld tegenover de slachtoffers,’ zegt de Brusselse historicus Benoît Henriet.
Grondradar legt complete Romeinse stad bloot
Archeologen hebben alle restanten van een stadje uit de tijd van de Romeinse Republiek in kaart gebracht, zonder dat ze daarbij een schop in de grond moesten steken.
Middeleeuwse zijderoutestad Magas terug op de kaart
Tweehonderd jaar lang waren archeologen en historici op zoek naar de verloren middeleeuwse stad Magas in het Russische Kaukasusgebergte. Onderzoeker John Latham-Sprinkle (UGent) vond de mythische zijderoutestad na heel wat speurwerk in oude geschriften.
Rogier Deckmyn overleden
Vorige week overleed auteur en journalist Rogier Deckmyn. Hij schreef onder andere voor Eos Wetenschap.
Mary Somerville: allround wetenschapster en topwiskundige
Mary Somerville, geboren Fairfax, is een van de merkwaardigste vrouwen uit de Britse geschiedenis. Ondanks felle tegenkanting van haar moeder groeit zij uit tot de meest eminente wiskundige van haar tijd.
Eerste Europeanen hielden halt in Bulgaarse grot
Een combinatie van genetisch en archeologisch bewijs laat er geen twijfel meer over bestaan: omstreeks 45.000 jaar geleden begon Homo sapiens aan de verovering van het Europese continent – wat het einde inluidde van de neanderthaler.
Leidt covid-19 tot een verdere kaalslag van onze taaldiversiteit?
Anderhalvemetersamenleving, covidioot, quarantini. Aan taalvernieuwing geen gebrek in de coronacrisis. Maar net als veel collega-taalkundigen houdt de taal die zal verdwijnen als gevolg van covid-19 me meer bezig. Hoe beïnvloedt het virus de honderden bedreigde talen die worden gesproken in kwetsbare inheemse gemeenschappen?
‘Als tijdens mijn tv-carrière bekend was geworden dat mijn vader een SS’er was, had ik het kunnen schudden’
Op dinsdag 29 april overleed journalist en oud-Ruslandcorrespondent Alexander Münninghoff. In 2015 interviewde journalist Senne Starckx hem naar aanleiding van zijn boek De stamhouder, waarin hij zijn ongelofelijke (maar ware) familiegeschiedenis uit de doeken doet.
Praten over de coronacrisis: oorlog, straf of ramp?
De coronacrisis heeft ons ontegensprekelijk op onbekend terrein gebracht. Om te begrijpen wat ons overkomt, grijpen we daarom vanzelf terug naar bekendere situaties. En dat is niet zonder gevolgen, want onze vergelijkingen bepalen mee onze beslissingen.
