Geschiedenis

Waar komen de eerste landbouwers en bij uitbreiding wij, Europeanen, nu echt vandaan? Nieuw onderzoek met DNA-spitstechnologie werpt een opmerkelijk ander licht op wat de wetenschap tot nog toe aannam.

Waar komt de 1 apriltraditie eigenlijk vandaan, en is er nog plaats voor in tijden van fake news? En hoe zit het met wetenschappelijke aprilgrappen? ‘Echt onderzoek is grappiger, juist omdat het echt is.’

Een vrouwenschedel uit Spanje vertoont sporen van een pijnlijke - en geslaagde - operatie. Het is tot nu toe het vroegste bewijs van een medische ingreep aan het oor.

Oekraïense vluchtelingen worden opgehaald aan de Poolse grens en krijgen snel onderdak aangeboden in Europese landen. Lang niet alle vluchtelingen kunnen op die hulp rekenen: nieuw onderzoek toont hoe het Westen decennialang zijn verantwoordelijkheid heeft beperkt door hen onder te brengen in ‘derde landen’.

Hoewel het concept ras zijn wetenschappelijke betekenis verloren heeft, wordt het in de praktijk al dan niet bewust nog steeds gebruikt om te discrimineren.

Na bijna 107 jaar is het wrak van de Endurance gevonden op ruim drie kilometer diepte in de ijskoude Antractische Weddellzee. Oceanograaf Jan Stel schreef een blog over de bijzondere geschiedenis van dit scheepswrak.

Een nieuw onderzoek werpt een ander licht op de megalodon. Was die iconische reuzenhaai uit de prehistorie wel altijd zo monsterachtig groot als paleontologen veronderstellen en regisseurs van actiefilms beweren?

Kleine hondenrassen zijn doelbewust door de mens gefokt. Maar een genetische mutatie die de lichaamsgroei beperkt was al aanwezig bij de voorouder van de hond, de wolf.

De universitaire wereld heeft carnavaleske kantjes en omgekeerd. Sylvia Wenmackers neemt elf overeenkomsten door.

De meteoor die 66 miljoen jaar geleden zowat alle niet-vliegende dinosauriërs uitroeide, stortte op de aarde neer in de lente. Dat ontdekte een team van onderzoekers in fossiele botten van lepelsteuren die omkwamen bij de inslag.

In de geologische geschiedenis van de aarde ontstonden twee keer superbergen: bergketens drie tot vier keer zo uitgestrekt als de Himalaya. Die bergen speelden mogelijk een rol bij de ontwikkeling van het leven op aarde.

Archeologie is hard labeur. De multidisciplinaire wetenschap wordt tegenwoordig ook bijgestaan door de nieuwste technologie. Je leest er alles over in de nieuwe Eos.

De recente vondst van een 10 meter lang ichthyosaurusskelet is een markante herinnering van de monsters die ooit de zeeën bevolkten.

Dankzij een nieuw onderzoek heeft de laatste onaangeroerde mummie uit het oude Egypte haar geheimen prijsgegeven. Zo’n veertig eeuwen na zijn begrafenis is farao Amenhotep I namelijk digitaal uitgepakt.

Genetische analyse van een haarlok bewijst dat Ernie LaPointe wel degelijk de dichtst verwante afstammeling is van de legendarische indianenleider Sitting Bull.

Staat de wieg van de wiskunde in Centraal-Afrika? Een 22.000 jaar oud botje met inkervingen, opgegraven in het Congolese Ishango, doet vermoeden van wel. De ontdekker, Jean de Heinzelin, had op zijn sterfbed nog een verrassing: een tweede Ishangobeentje. Het bleef een halve eeuw in zijn lade liggen. Het kleinood is cruciaal om de verschillende hypothesen over het eerste telstaafje te bevestigen of te ontkrachten.

De ‘zuurstofrevolutie’ was een van de belangrijkste omwentelingen in de geschiedenis van het leven. Ze zou zich bijna 2,5 miljard jaar geleden hebben voltrokken, concluderen wetenschappers op basis van bacterie-onderzoek én van de veranderende zonnedaglengte.

Zijn deze handafdrukken kunst? Wetenschappers vinden van wel. Als ze gelijk hebben, gaat het over de oudste rotskunst die tot nu toe werd gevonden. De makers waren kinderen.