Ilse Boeren

Sinds zijn vondst in de jaren 1980 staat een site met extreem goed bewaarde dinoskeletten in de Chinese Yixianformatie bekend als het tweede Pompeii. Alleen een plotse gebeurtenis als een vulkaanuitbarsting zou zoveel resten in zulk detail kunnen bewaren, heette het. Met de nieuwe uranium-lood dateringsmethode CA-ID-TIMS bewezen onderzoekers dat die theorie geen steek houdt.

Vooral stikstof, en pas in tweede instantie de klimaatverandering, is de belangrijkste oorzaak van de verschuiving in verspreiding van veel plantensoorten. Dat toonden Pieter Sanczuk (UGent) en zijn collega’s met de databank van vegetatie-opnames forestREplot.

De Nobelprijs voor Scheikunde gaat dit jaar naar een celbioloog, een fysicus en een computerwetenschapper. David Baker slaagde erin om compleet nieuwe eiwitten te maken met Rosetta. Demis Hassabis en John M. Jumper gebruiken de kunstmatige intelligentie van AlphaFold2 om de structuur van zowat alle bekende eiwitten te voorspellen.

Afgelopen nacht reikte het magazine Annals of Improbable Research voor de 34^ste keer de Ig Nobelprijzen uit - voor wetenschappelijk onderzoek dat je eerst doet lachen, maar dan doet nadenken. Plastic planten imiteren echte planten – of is het andersom – dronken wormen zijn trager dan nuchtere, en pijnlijke placebo’s werken beter.

Tijdens de zomerzonnewende, op 21 juni, duurt de schemering het langst. Nu begint ze weer te korten, en dat weten ook planten, zo blijkt. Het groen rondom ons meet de duur van de schemering en past zijn groei daaraan aan.

Als we ons hoofd onder water steken en stoppen met ademen, trekt het bloed naar het midden van ons lichaam en gaat ons hart trager slaan. De duikrespons moet onze hersenen vrijwaren van zuurstoftekort. Inspanningsfysioloog Jan Bourgois onderzoekt het fenomeen al jaren.

Op het wetenschapsfestival ZEEKERWETEN sprak Ilse Boeren met oceanograaf Ruth Plets, marien geoloog Hans Pirlet en marien bioloog Jan Mees over de Noordzee.

Veronique Van Speybroeck, burgerlijk natuurkundig ingenieur en quantummodeleerder, krijgt de prestigieuze Francquiprijs voor exacte wetenschappen. Met haar pionierswerk baant ze de weg voor meer ecologische industriële processen van de toekomst.

Om een Ramseygetal te vinden, bracht hij twee takken van de wiskunde bijeen die elkaar normaal niet tegenkomen. Mattheus verwacht dat zijn manier van werken de wiskunde kan veranderen: ‘Zoeken naar iets wat er niet is, is contra-intuïtief. Dat moeten ook wiskundigen nog leren.’