Ilse Boeren

Stuifmeel van landplanten aan het einde van het Perm bevat meer stoffen die het tegen UVB-straling beschermen, wijst een nieuw onderzoek in Tibet uit.

Deeltjesfysicus en wetenschapscommunicator Margriet van der Heijden schreef de afgelopen jaren de rubriek Ongekend in de Nederlandse krant NRC. Daarin maakte ze korte biografieën van vrouwen die tegen de heersende tijdsgeest in onderzoekers werden in de fysica, chemie of wiskunde.

Skiën of snowboarden in de winter, wandelen of klimmen in de zomer. Vakanties in de Alpen zijn voor velen een jaarlijks terugkerend ritueel. Maar de klimaatopwarming laat ook de bergen niet ongemoeid. Wat brengt de toekomst voor de Alpen?

Materiaalkundige Jana Becelaere (UGent) vond samen met haar collega’s uit de chemie en de apotheekwetenschappen een manier om moeilijk oplosbare medicijnen in werkzame pillen te gieten. Ze gebruikten daarvoor elektrospinning, een technologie die tot nu toe vooral dient voor de productie van filtermembranen.

Met mRNA-technologie maakte een Amerikaanse groep onderzoekers een griepvaccin dat beschermt tegen alle twintig influenzavirusstammen. De onderzoekers bewezen de werkzaamheid al bij muizen en fretten. Hiermee komt een universeel griepvaccin in zicht.

Ook in 2022 heeft het Global Carbon Budget, de wereldwijde CO₂-begroting, geen goed nieuws. De globale uitstoot van broeikasgassen blijft stijgen. Peter Landschützer over de rol van de oceaan in het klimaat: ‘Het is aan ons om de stress die we de oceaan bezorgen, te stoppen.’

Biofysicus Derick Yongabi en zijn collega’s Patrick Wagner en Marc Fransen (KU Leuven) deden een fascinerende ontdekking. Kleine genetische en fysiologische verschillen zorgen ervoor dat cellen in oplossing op een verschillend moment beginnen te bewegen. Zij zien een grote toekomst in de diagnostiek van kanker en genetische aandoeningen, en bij medicijnontwikkeling.

Oud-DNA van dertien neanderthalers uit twee grotten in het Aziatische Altaigebergte biedt voor de eerste keer inzicht in hoe die mensen samenleefden. De grootste genetische studie van neanderthalers tot nu toe vond een vader en dochter, en verschillende andere nauwe verwanten. Voor genetische diversiteit zorgden de vrouwen die bij de groep van hun man gingen wonen.

Bij de restauratie van het Antwerpse stadhuis kwam een zware houten kist met indrukwekkend ijzerbeslag in beeld. Die zou de originele privilegiekom van Antwerpen zijn, de bewaarplaats voor de documenten met de eerste stadsrechten uit de dertiende en de veertiende eeuw.