Ilse Boeren

Bioloog Kevin Van Sundert ziet graag het grote geheel, en onderzoekt klimaateffecten op vegetatie, afhankelijk van de voedingsstoffen in de bodem. Met zijn openbaar toegankelijke databank van gegevens uit experimenten die de klimaatverandering nabootsen, wil hij onderzoek de wind in de zeilen geven. ‘Deze verzameling van data vermijdt dat wetenschappers telkens van nul moeten beginnen.’

Tijdens het Plioceen, zo’n drie miljoen jaar geleden, was de aarde gemiddeld drie graden warmer dan in de pre-industriële periode. Even warm dus als de meest waarschijnlijke opwarmingsscenario’s voorspellen voor 2100. Fossiele schelpen uit de Noordzee tonen aan dat de zomers 4,3 graden warmer waren, en de winters ‘maar’ 2,5 graden.

Twaalf jaar geleden begonnen ingenieurs Filip Jorissen en Damien Picard aan de KU Leuven een onderzoeksproject om efficiënter te verwarmen met betonkernactivering. Nu is hun digital twin een start-up, Builtwins, waarmee ze allerlei gecombineerde verwarmings- en verluchtingssystemen beter aansturen en zo energie en geld besparen.

Het team van Mathijs Mutsaers, onderzoeker aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde, ontwikkelde een methode om snel en goedkoop resistentie tegen bestaande medicijnen tegen malaria op te sporen.

Amerikaanse onderzoekers konden glycerinezuur doen ontstaan uit hydroxycarbonyl en 1,2-dihydroxyethyl via abiotische weg. Glycerinezuur is het eenvoudigste suikerzuur en de molecule speelt een belangrijke rol in de celstofwisseling, bijvoorbeeld bij de glycolyse. De twee precursoren zijn anorganische moleculen die vaak voorkomen in interstellair ijs.

S­chelpenfanaten die al langer dan een decennium meegaan, zien veel veranderen aan onze kust. Reistijden zijn korter, het water is wat properder en overal komt er beton bij. Dat betekent ook nieuwe soorten. Zijn ze nog tegen te houden? ‘Er moet maar één dier op het slechte moment op de slechte plaats zijn, en al je inspanningen waren voor niets.’

In de Oscarwinnende documentaire My Octopus Teacher sluit filmmaker en vrijduiker Craig Foster vriendschap met een octopus. De film speelt zich af in de koude wateren van de onderzeese kelpbossen in de buurt van Kaapstad, Zuid-Afrika. Hoewel inktvissen misschien exotische dieren lijken, zijn er verschillende soorten die bij ons voorkomen, en ook die zijn eigenaardig slim.

De veertigste verjaardag van Eos is een uitgelezen kans om veertigjarige wetenschappers aan de tand te voelen, onder wie gewerveldenpaleontoloog Koen Stein. Eos-redacteur Ilse Boeren sprak met hem over baanbrekende technieken, interdisciplinaire samenwerking en het belang van het vrije onderzoek. ‘Er is een evolutie naar elkaar gelijk geven.’

Na een sterk bekritiseerde kladversie op dinsdag, kwam er woensdagochtend toch een klimaatakkoord in Dubai. Historisch was plots een veelgehoord woord. Eos vroeg aan Valérie Trouet, dendrochronoloog en wetenschappelijk directeur van het Belgisch Klimaatcentrum, wat dit akkoord volgens haar betekent.