Toon Lambrechts

In 2002 werd een vijftigtal fossiele voetafdrukken van mensachtigen gevonden nabij het stadje Trachilos op Kreta. Een recente studie schat de leeftijd van de afdrukken op 6,05 miljoen jaar. Dat voedt de hypothese dat vroege mensachtigen misschien niet uit Afrika, maar uit Eurazië kwamen.

Zo'n vijfduizend jaar geleden verspreidde een volk uit de Pontische steppe zich over grote delen van Europa en Azië. Hoe die mensen erin slaagden over dergelijke afstanden te migreren bleef een open vraag. Onderzoek naar tandplak bij skeletten afkomstig uit de bronstijd wijst in de richting van een veranderd dieet, met zuivel in de hoofdrol.

Het begin van de landbouw was niet alleen een keerpunt in onze geschiedenis als mens, ook ons immuunsysteem veranderde drastisch. De nieuwe ziekteverwekkers waarmee de eerste boeren in aanraking kwamen, dwongen het immuunsysteem om minder heftig te reageren.

In de zoektocht naar buitenaards leven kijken astronomen vooral naar planeten die het meest op aarde lijken. Logisch, maar misschien loont het wel om de blik te verruimen. Grote, warme oceaanplaneten kunnen evengoed leven herbergen, zelfs buiten de bewoonbare zone.

Vijf Franse onderzoeksinstellingen leggen hun onderzoek naar prionen gedurende drie maanden stil. De reden is een verdacht overlijden van een gepensioneerd laborant die bezweek aan ziekte van Creutzfeldt-Jakob.

Een nieuwe Europese regel verbiedt sinds juli dit jaar de verkoop van een aantal plastic wegwerpproducten, zoals bijvoorbeeld rietjes. Consumenten laten wegwerp sowieso steeds vaker links liggen ten voordele van herbruikbare alternatieven. Een goede zaak voor het milieu, al wijst een nieuwe studie op enkele nuances.

In de Denisovagrot werden eerder al resten gevonden van de denisovamens en de neanderthaler. Nieuw onderzoek bevestigt ook de aanwezigheid van fossiel DNA van de moderne mens. Zijn de drie menssoorten elkaar daar ooit tegen het lijf gelopen?

Biologen beschouwen de verhouding tussen de omvang van de hersenen en die van het lichaam als een sterke indicatie voor de intelligentie van een soort. Nieuw onderzoek laat zien dat het toch wat ingewikkelder ligt.

In nauwelijks zeventig jaar hebben we zoveel plastic geproduceerd en gebruikt dat microplastics in ieder ecosysteem op aarde terug te vinden zijn. De mobiliteit van die deeltjes begint stilaan te lijken op die van andere globale cyclussen zoals water of koolstof.